تجارت گردان – «مصطفی قانعی» عضو کمیته ملی واکسن کرونا در گفت‌وگو با ایلنا در واکنش به برخی انتقادات مبنی بر اینکه توان تولید واکسن کرونا در کشور باید در چند واکسن محدود متمرکز می‌شد، گفت: من در گروهی قرار دارم که مخالف این نظریه هستم، چرا که به هرحال تولید واکسن‌ها امری نبود که با هدایت و برنامه ریزی بالا به پایین صورت بگیرد؛ یعنی جمعی در ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم بگیرند که چنین واکسن‌هایی را باید تولید کرد؛ در حقیقت چنین چیزی نبود و هر بخشی بنا به وظیفه و توان خودش در مساله ساخت واکسن ورود پیدا کرد.

او افزود: نکته دوم این است که حاکمیت از ابتدا، مانند کشورهای پیشرفته دنیا قبل از تولید واکسن نگفت که «من این تعداد واکسن را پیش خرید می‌کنم» اگر این کار را انجام می‌داد، خواه یا ناخواه یک یا دو واکسن که مورد نظر حاکمیت بود، جلو می‌رفت و مابقی عقب می‌ماندند. این ابزاری است که حکومت‌ها در دنیا در اختیار داشتند که برخی را جلو ببرند و برخی را عقب نگه دارند، اما در ایران چنین اقدامی صورت نگرفت.

قانعی با اشاره به ورود دولت به ساخت واکسن انستیتو رازی، پاستور و برکت گفت: به بخش خصوصی نمی‌توان گفت که سراغ ساخت واکسن نروید، به این دلیل که بخش خصوصی می‌گوید من با سرمایه و توان خودم می‌خواهم در این مسیر وارد شوم. بنابراین در پاسخ به اینکه گفته می‌شود ظرفیت تولید واکسن‌ها باید تجمیع می‌شد، باید گفت ابزار تجمیعی آن چیست؟ یعنی چه کسی و در کجا تصمیم به این مساله بگیرد و آنهم با چه ابزاری؟

او در ادامه گفت: مساله سوم این است که اگر از یک یا دو واکسن آغاز می‌کردیم و یکی از واکسن‌ها شکست می‌خورد، دیگر هیچ چیز نداشتیم. در دنیا هم چندین واکسن از دور خارج شدند و این احتمال برای کشور ما نیز وجود داشت. مطلب بعدی این است که معلوم نیست گروه‌های مختلف بتوانند یک نوع واکسن بزنند. برای مثال خانم باردار، مبتلایان به سرطان و شیرخوارگان نمی‌توانند همه یک نوع واکسن بزنند و به احتمال زیاد واکسن‌های متفاوتی را باید استفاده کنند و از همین رو دوباره مجبور می‌شدیم برای یک گروه واکسن وارد کنیم.

قانعی با تاکید بر اینکه کشور باید برای یکسال ذخیره استراتژیک واکسن داشته باشد، گفت: اگر همه تولیدکنندگان تا بهمن ماه مجوز مصرف عمومی را بگیرند، ممکن است دوباره انواع مختلفی از واکسن را هم بخواهیم.

او افزود: به هرحال این واکسن‌ها در کشور ما هنوز به ترازی نرسیده است که وارد این عرصه شوند. در مورد واکسن‌های دولتی اقدامی انجام شد، مبنی بر اینکه فکر می‌کنم حدود ۴۰ میلیون دلار به آن‌ها داده شد و این را به عنوان پیش خرید قلمداد کردند.

او در واکنش به اظهارات معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان نظام پزشکی مبنی بر اینکه “گویا برکت واکسن خود را پیش‌فروش کرده بود و به نظر می‌رسد دلیل تمایل‌نداشتن برای خرید واکسن از خارجی‌ها این بود که برکت در ازای هر دُز واکسن، ۲۰۰ هزار تومان گرفته بود که اگر بخواهیم برای ۱۲۰ میلیون واکسن حساب کنیم، برکت از صندوق دولت عددی بالای یک میلیارد دلار از محل اعتبارات دولتی گرفت»، گفت: این گفته کذب است و هرکسی که این ادعا را مطرح کرده است سند آن را بیاورد.

قانعی افزود: «برکت» برای خودش درآمد دارد و از محل درآمدهای خودش هزینه کرده است. بالاخره موسسه برکت خیلی کارها در کشور کرده است. این اولین باری است که ما می‌بینیم آن‌ها زیرساخت بزرگ تولید واکسن در کشور را ایجاد کرده‌اند.

او افزود: واکسن‌سازی جزو امنیت ملی یک کشور است و اگر کسی در این عرصه آمد و شروع به کار کرد، اولین کسی که باید استقبال کند دولت‌ها و نهادهای امنیتی هستند که این زیرساخت‌ها را برای کشور درست می‌کنند. این زیرساخت‌ها از بین نمی‌رود و بعد می‌تواند در واکسن‌های دیگر هم کمک کننده باشد. بنابراین نیروهای انسانی که تربیت شده‌اند می‌توانند جاهای دیگر هم کمک کنند. پس باید از هرکسی که در امر واکسن‌سازی ورود پیدا می‌کند تقدیر کرد، به این دلیل که برخلاف دارو، واکسن یک امر پیشگیری است و هرچه ایران در این امر مقتدرتر شود، هزینه‌های درمانش پایین می‌آید.

قانعی گفت: همین که واکسیناسیون بزرگسالان باعث شده است، بستری‌ها ۱۱ برابر کم شود، موجب شد در بسیاری از هزینه‌های درمان صرفه جویی شود. بنابراین تمام توجه‌ها باید به این جلب شود که ما باید بیشتر روی واکسن سرمایه‌گذاری کنیم تا روی دارو و درمان؛ نه اینکه دنبال درمان نباشیم، بلکه اولویت اول ما این باشد که هزینه‌ها به سمت واکسن برود.