به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، درباره تولد، زندگی و زمان درگذشت حکیم ابوالقاسم فردوسی اطلاع دقیقی در دست نیست، اما با توجه به اشاراتی که در متن شاهنامه آمده است اغلب معتقدند که فردوسی در سال ۳۲۹ هجری قمری متولد شده و در سال ۴۱۶ هجری قمری دار فانی را وداع گفته است و روز دقیق آن مشخص نیست.
پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت فردوسی، زمان‌مند نیست و هر که در هر کجای دنیا، فارسی سخن بگوید، خود را وامدار حکیم توس خواهد دانست.
۲۵ اردیبهشت در تقویم، روز بزرگداشت ابوالقاسم فردوسی طوسی شاعر حماسه‌سرای ایرانی و سرایندهٔ شاهنامه، حماسهٔ ملی ایران، است و روز یکم بهمن ماه در برخی منابع زادروز فردوسی عنوان شده و این بهانه‌ای است برای نوشتن از فردوسی که بی‌تردید پاسداشت مقام فردوسی بخشی ارزشمند از گنجینه میراث‌فرهنگی این مرز و بوم است.
حکیم ابوالقاسم فردوسی، پاسدار گنج پارسی، که پرچمدار خردورزی در فرهنگ و تمدن ایرانی شد تا مبشر صلح و دوستی شود با سرایش یکی از عظیم‌ترین منظومه‌های حماسی جهان به زبان فارسی حیاتی دوباره به فرهنگ و ادبیات ایران زمین افزون بخشد. فردوسی با آفرینش شاهکار بی‌بدیلش، شاهنامه، از سویی حکمت و خرد و بینش و منش ناب ایرانی و اسلامی را زنده کرد و از سوی دیگر به زبان پارسی پایندگی و پویایی بخشید.
فردوسی را زندگی‌بخش زبان فارسی می دانند که این حکیم فرزانه زمانی به سرودن شاهنامه روی آورد که زبان فارسی در حال اضمحال و نابودی بود.فردوسی، با خلق اثر بی نظیرش شاهنامه، چنان مایه و پایه زبان فارسی را غنی و محکم کرد که از آن پس، فراموش شدن و از بین رفتنش محال خواهد بود.
حکیم ابوالقاسم فردوسی با آفرینش شاهکار بی‌بدیلش، شاهنامه، از سویی حکمت و خرد و بینش و منش ناب ایرانی و اسلامی را زنده کرد و از سوی دیگر به زبان پارسی پایندگی و پویایی بخشید و این هردو داده ایزدی به ملت ایران را با جان و دل از دستبرد یورش زمانه و بیگانه در امان نگاه داشت.
بیانات مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای بسیار راهگشاست، که می فرمایند: خوشبختانه ادبیات سَلَف ما همه اش در جهت ارزش های الهی و اسلامی است؛ حقیقت قضیه این است که فردوسی یک حکیم است. حکمت فردوسی چیست؟ فردوسی، خدای سخن است؛ او زبان مستحکم و استواری دارد و واقعا پدر زبان فارسی امروز است؛ او دلباخته و مجذوب مفاهیم حکمت اسلامی بود؛ اگر کسی به شاهنامه نگاه کند، خواهد دید که یک جریانِ گاهی باریک و پنهان و گاهی وسیع از روح توحید، توکل، اعتماد به خدا و اعتقاد به حق و مجاهدت در راه حق، در سرتاسر شاهنامه جاری است.
فردوسی روح حماسه را با فضایی روحانی در شاهنامه پیوند می‌زند، او چنان زیبا، عشق و احساس را در کنار حماسه به تصویر می‌کشد که ادبا و فرهیختگان ملل دیگر نیز زبان به تمجید و تحسین می‌گشایند. جیمز راسل لوول(شاعر آمریکایی، شاهنامه را از تمامی داستان‌های عاشقانه اروپا فراتر می‌داند و می‌گوید: آثار دیگر، از دیدگاه هنری بسیار فرودست‌تر از آنِ فردوسی قرار می‌گیرد.
شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی نه تنها مهم‌ترین اثر حماسی جهان است بلکه اخلاق‌مدارترین منظومه حماسی جهان و دائره‌المعارف سترگ ایران و ایرانی نیز به شمار می‌آید. حکیم این اثر را به شیوه‌ای نگاشته که داد و خرد جانمایه آن باشد و سندی باشد بر شکوه و عظمت زبان پارسی و گواهی دهد به اصالت و قدمت فرهنگ و تمدن در ایران زمین.
فردوسی نه تنها باعث می‌شود که نام پهلوانان و بزرگان ملی ایران در تاریخ ماندگار شود، بلکه با نفوذ کلامش در دیگر ملت‌ها باعث ترویج روح آزادی‌خواهی و نجات از حقارت در میان آنان می‌شود.
پس از شکست سلسله ساسانی از اعراب در اوایل قرن اول هجری، خط و زبان قوم پیروز در ایران آن زمان حاکم گشت خط ایرانیان از پهلوی به عربی تغییر یافت اما از آنجا که همواره در طول تاریخ، دست به دست شدن حکومت‌ها در شهرها صورت گرفته و روستاها به دلیل دور بودن از مسائل و کشمکش‌های سیاسی، نقش ویژه‌ای در حفظ فرهنگ سرزمین ایران داشته اند این بار نیز روستاها نقش شایسته‌ای در زنده نگه داشتن زبان فارسی داشتند و این زبان با همین پشتوانه توانست دست کم به صورت گفتاری و در مقام محاوره پایدار بماند.
حماسه‌سرای بزرگ ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی اوایل قرن چهارم هجری و در سال ۳۱۹ خورشیدی، در روستای پاژ از توابع توس خراسان و در خانواده ای دهقان چشم به جهان گشود و در اواخر قرن چهارم و در سال ۳۹۷ خورشیدی در سن ۷۸ سالگی چشم از جهان فرو بست و در زادگاه خویش به خاک سپرده شد.
شاهنامه پرآوازه ترین سروده فردوسی و بزرگترین رزم نامه جهان است که در بردارنده تاریخ ایران باستان است.
