به گزارش خبرگزاری مهر با نزدیک شدن به فصل گرما و افزایش شدید مصرف برق، نگرانی از شروع مجدد خاموشی‌ها آغاز شده است. متأسفانه از دهه‌های گذشته تا کنون، نظام عدالت محوری برای تعرفه‌گذاری قیمت برق شکل نگرفت و هر فرد با هر میزان مصرف این انرژی، یک تعرفه ثابت پرداخت می‌کرد. یارانه دولت به صورت مساوی، نه بر منبای عدالت پرداخت می‌شد و این مسئله باعث افزایش شدید مصرف برق در کشور گردید. حاصل نظام غلط تعرفه‌گذاری انرژی، توقف رشد ظرفیت واحدهای نیروگاهی و بروز ناترازی‌های سنگین در تولید و مصرف برق شد. این ناترازی تا جایی ادامه یافت که در تابستان سال‌های اخیر کل شبکه برق کشور، در شرایط عملیاتی، موفق به تأمین ۱۴ هزار مگاوات نیاز مصرف نشد و این میزان به صورت خاموشی‌های گسترده میان مشترکان صنعتی، کشاورزی و خانگی توزیع گردید.
در چنین شرایطی با توجه به افزایش شتابان قیمت تمام شده برق و تثبیت قیمت فروش به مشترکان، توسعه صنعت برق با چالشی جدی مواجه شده بود. بر این اساس در نظام تعرفه‌گذاری قبلی، هزینه تأمین انرژی اقلیت پرمصرف از جیب همه مردم پرداخت می‌شد، بر این اساس تا نیمی از یارانه برق، سهم ۳ دهک پردرآمد کشور شده و چلچراغ خانه ثروتمندان با پول مردم روشن می‌ماند. در حال حاضر در تعرفه‌گذاری جدید قیمت برق بر اساس میزان مصرف مشترکان خواهد بود.
حتی برای صادرات برق هم فرصت داریم
تصور کنید، تبدیل شدن ایران به قطب انرژی غرب آسیا تا چه اندازه می‌تواند به مؤلفه قدرت در نظام اقتصادی و سیاسی منتهی شده و گام بلندی به سوی ایران قوی برداشته شود. با گسترش این انرژی و به اختیار گرفتن انحصار صادرات برق در منطقه، تا حد زیادی می‌توان قدرت منطقه‌ای ایران را تقویت کرد. این امر تنها با اصلاح الگوی مصرف امکان‌پذیر خواهد شد. هیئت دولت بر اساس تکلیف مجلس شورای اسلامی با هدف اصلاح الگوی مصرف، نظام تعرفه‌گذاری برق را در قالب ۲ رویکرد تشویقی و تنظیمی تغییر داد تا بتواند تا حدودی عدالت در توزیع یارانه انرژی را به وجود آورد. بسیاری از مشترکان برق خانگی در ایران با رعایت الگوی مصرف برق در رده کم مصرف‌ها هستند اما تعداد کمی از مشترکان خانگی با مصرف برق فراتر از الگوی تعیین شده، ضربات جبران‌ناپذیری به صنعت برق کشور وارد می‌کنند. بر اساس آمار به دست آمده از قبوض تفکیک شده مشترکان خانگی در ۳ ماه غیر گرم دی، بهمن و اسفند سال ۱۳۹۹ که الگوی مصرف برق معادل ۲۰۰ کیلووات ساعت در مناطق عادی است، مردم در ۳ استان فارس، کرمانشاه و کهگیلویه و بویراحمد به طور ۱۰۰ درصد کمتر از الگوی تعیین شده از برق استفاده می‌کنند.
۹۹ درصد از مردم ایلام نیز جز مشترکان کم مصرف هستند. طبق آمار رسمی کشور، کمترین آمار تعداد مشترکان خانگی کم مصرف در استان قم با ۶۶ درصد مشترک کم مصرف به ثبت رسیده است و ۷۰ درصد تا ۷۱ درصد از مردم در ۵ استان، تهران، البرز، لرستان، سیستان و بلوچستان و اصفهان نیز جز مشترکان کم مصرف هستند. از سوی دیگر مشترکان خانگی در استان‌های کرمان، بوشهر، خوزستان، همدان، مازندران و گیلان نیز بین ۷۳ تا ۷۵ درصد جز مشترکان کمر صرف قرار می‌گیرند. البته در بین آمار عنوان شده شهروندان شهر تهران به عنوان پرمصرف‌ترین مرکز استان شناسایی شده و فقط ۶۵ درصد مردم در این استان کم‌مصرف هستند.
با توجه به این مسئله می‌توان با تشویق همه افراد گروه کم مصرف در استان‌های کشور، مشترکان پرمصرف را با انگیزه استفاده از تشویق‌های در نظر گرفته شده در قالب اصلاح الگوی مصرف به جرگه مشترکان کم‌مصرف اضافه کرد. با اصلاح الگوی مصرف در کشور و با اقناع عمومی مردم بر اهمیت صرفه‌جویی و کمک به رشد صنعت برق کشور، نه تنها می‌توان مشکل تأمین برق را برای همیشه حل کرد، بلکه می‌توان از این طریق، ارز آوردی زیادی برای کشور به ارمغان آورد. استفاده از برق، حق مسلم مردم است و همه مردم حق دارند از آن بهره‌مند باشند.
یادداشت از علی قلعه نویی کارشناس انرژی
