عملکرد تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه در نهماهه سال ۱۴۰۱ با افزایش ۳.۷ درصدی همراه بوده است. این امر در امتداد رشد اقتصادی ۴.۴ درصدی سال ۱۴۰۰، حکایت از روند رو به بهبود فعالیتهای اقتصادی در کشور با توجه به تداوم تحریمهای اقتصادی دارد.
علت عمده این افزایش را میتوان در افزایش ارزش افـزوده فعالیـتهـای «صـنعت (با رشد ۸ درصدی)» و «حمـل و نقـل و انبـارداری (با رشد ۱۱.۳ درصدی)» دانست؛ بـهطـوریکـه سـهم ارزشافزوده هر یک از فعالیتهای مذکور در رشد تولید ناخالص داخلی طی نُه ماهه سـال ١۴٠١ بـه ترتیـب معادل ١/١ و ٩/٠ واحد درصد برآورد شده است.
(ماخذ: بانک مرکزی ج. ا. ایران)
به لحاظ عملکرد ۱۲ ماهه، رشد ارزش افزوده بخش صنایع و معادن به قیمتهای ثابت سال ۱۳۹۵ به مراتب بالاتر و معادل ۸ درصد نسبت به دوره مشابه سال ۱۴۰۰ بوده است.
(ماخذ: بانک مرکزی ج. ا. ایران)
ارزش افزوده بخش صنعت، در فصلهای بهار، تابستان و پائیز ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۵.۱، ۴.۶ و ۶.۲ درصد رشد داشته است. استمرار این میزان رشد فصلی به صورت متوالی و با این نرخ رشد، از سال ۱۳۹۶ تاکنون بیسابقه بوده و بیش از متوسط رشد اقتصادی کل کشور است (فصل بهار ۱۴۰۱ حدود ۴.۶ درصد، فصل تابستان حدود ۲.۵ درصد و فصل پائیز معادل ۲.۸ درصد).
همچنین نرخ رشد بخش صنعت در ۹ ماهه اول سال ۱۴۰۱ نیز به میزان ۵.۱ درصد بوده که بیشتر از نرخ رشد اقتصاد در این مدت (۳.۳ درصد) است.
ارزش افزوده بخش معدن از زمستان ۱۳۹۹ تا بهار ۱۴۰۱ با رشد منفی مواجه بوده که با اقدامات صورت گرفته، رشد منفی در زمستان ۱۴۰۰ و بهار ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به صورت متوالی در منفی ۰.۷ درصد کنترل شده و نهایتا در تابستان ۱۴۰۱، و پس از ۶ فصل، رشد ارزش افزوده بخش معدن به ۰.۷ درصد رسیده است. این رقم در پائیز ۱۴۰۱ با افزایش قابل توجه به ۲.۶ درصد رسید.
(ماخذ: مرکز آمار ایران)
از منظر مقیاس بنگاهی، بیش از ۷۰ درصد از رشد ارزش افزوده بخش صنعت- نسبت به دوره مشابه سال ۱۴۰۰ از مجرای رشد شاخص تولید کارگاههای بزرگ صنعتی ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر (معادل ۸.۳ درصد) محقق شده است که این امر به واسطه بالاتر بودن فرصت بهرهمندی از صرفههای مقیاس، دستاورد قابل توجهی به شمار میرود.
(ماخذ: بانک مرکزی ج. ا. ایران)
در نهایت، افزایش ارزش افزوده نمایانگر بهبود کلی تولید (فروش) و پرداخت به عوامل تولید است. بهعبارت دیگر، با افزایش ارزش افزوده، انتظار بر این است که سهم فعالیتها و داراییهای مولد در قالب دستمزد، اجاره و سود در ترکیب درآمدی خانوارها و سایر فعالیتهای اقتصادی افزایش یابد.
این امر میتواند عامل اصلی بهبود تقاضای کل اقتصاد و تداوم رشد اقتصادی باشد. از طرفی افزایش تولید در بخش صنعت، از این جهت که ظرفیت بالایی در اشتغال داشته و منجر به رشد تولید در سایر زنجیرههای اقتصادی میشود، بسیار حائز اهمیت است.