در یکی دیگر از برنامه‌های رادیوفولاد، ابراهیم کاظمی، مدیر آموزش و توسعه سرمایه‌های انسانی، به تشریح دستاوردها و عملکرد این بخش پرداخت.در ادامه مطلب ماحصل گفت‌وگوی مجری این برنامه با ایشان را می‌خوانید.

در مورد فرایندهای آموزشی توضیح دهید.
الگوی جدید و راهبردی فعالیت‌ها و برنامه‌های واحد آموزش و توسعه سرمایه‌های انسانی فولاد مبارکه از سال ۱۴۰۱ با ۵ محور و مشتمل بر ۱۵ کلان برنامه طراحی و وارد فاز اجرا شد.

محور اول: بالندگی : معتقدیم برای بالندگی فولاد مبارکه بحث انگیزه و اشتیاق لازم است. برای بالندگی سازمان باید ابتدا جهت‌گیری درست باشد و رهبران نوآور و کارکنان مشتاق داشته باشد.
محور دوم: مهارت افزایی: باید به‌منظور مهارت‌افزایی به کارکنان کمک کنیم.
محور سوم: توان‌افزایی:  بدون شک توان‌افزایی با مهارت افزایی تفاوت دارد.
محور چهارم: استعدادیابی و جانشین پروری
محور پنجم: فرهنگ و خانواده

برای اطلاع بیشتر مخاطبان، بفرمایید واحد آموزش از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟
به‌طورکلی در واحد آموزش چهار بخش داریم. بخش اول کانون ارزیابی شایستگی است. این بخش رویکرد ارزیابی‌ها و توسعه را شامل می‌شود و این کار به‌صورت ویژه در زمان استخدام صورت می‌گیرد. به‌طورکلی کانون ارزیابی سه هدف دارد: ۱- کمک به ترویج شایسته‌محوری در شرکت؛ ۲- عدالت سازمانی؛ ۳- اشتیاق شغلی.

بخش دوم مربوط به فعالیت‌های حوزه ارتقای همکاران است. به عنوان مثال، کانون ارزیابی در زمان ارتقای همکاران از تکنسین به کارشناسی یا کارشناسی به ریاست و از ریاست به مدیریت ایفای نقش می‌کند.

بخش سوم مربوط به استعدادیابی و جانشین‌پروری است. در این زمینه نیز استعدادهای سازمان را شناسایی می‌کنیم و آن ها را در مسیر توسعه جانشینی قرار می‌دهیم تا ان‌شاءالله در آینده افرادی برجسته داشته باشیم و بتوانیم از بین آن‌ها بهترین‌ها را انتخاب کنیم.

رویکرد چهارم توسعه است. وقتی افراد شناسایی می‌شوند باید آن‌ها را توسعه دهیم که برنامه‌های این بخش شامل توسعه فردی (IDP)، نگرش جمعی و ارتقای دانش کسب‌و‌کار با نگاه تحول دیجیتال است.

برای پرورش و توانمندسازی نیروی انسانی در یک سال گذشته در فولاد مبارکه چه اقداماتی انجام شده است؟ برایند این دوره‌ها به چه صورت بوده است؟
در صفحه اصلی سایت انجمن جهانی فولاد (Worldsteel) این جمله‌ قابل‌تأمل و زیبا نوشته شده است: «صنعت فولاد متعهد است فرصت ارتقای مهارت و توسعه توانمندی‌های دانشی کارکنان را فراهم کند». این اقدام تنها به‌دلیل افزایش بهره‌وری و کیفیت کاری کارکنان نیست، بلکه ارتقای اشتیاق، رضایت و تعلق کاری کارکنان نیز جزو اهداف آموزش است. این نکته قابل‌توجهی است که یک انجمن جهانی در زمینه صنعت فولاد که تخصص آن آموزش و یادگیری است تأکید دارد که آموزش فقط برای ارتقای بهره‌وری و کیفیت کار نیست؛ چون با انسان روبه‌رو هستیم و خود آموزش و یادگیری باعث ارتقای رضایت و اشتیاق کارکنان می‌شود؛ راهبردی که جزو اهداف آموزش است. در سال‌های گذشته، مدیریت آموزش و توسعه سرمایه‌های انسانی که بیش از ۲۰ سال در فولاد مبارکه قدمت دارد و نظامی ساختاریافته بر آن حاکم است، در دوره‌های زمانی خاص با اهداف توانمندسازی کارکنان و همچنین انتقال فرهنگ سازمانی نزدیک به ۱ میلیون نفر ساعت آموزش برگزار کرده است. در سال‌های اخیر تلاش کرده‌ایم از کمیت به سمت کیفیت حرکت کنیم تا کارکنان نیز از دانش و یادگیری در سازمان رضایت پیدا کنند.

در واحد آموزش، دغدغه و مأموریت ۶۰ نفر از همکاران این است که اطمینان پیدا کنند کارکنان از دانش، مهارت و توانایی لازم برای انجام فعالیت‌های شغلی‌شان در حال و آینده برخوردار باشند. به‌طورکلی جنس کارکنان واحد آموزش «معلمی» است. این روحیه در کنار مأموریت توانمندسازی، نه‌تنها کارکنان فولاد مبارکه، بلکه در قالب انتقال دانش فنی، کارکنان سایر شرکت‌ها را نیز در بر می‌گیرد. خانواده آموزش و توسعه شامل مدرسان داخلی و بیرونی، ارزیابان، هماهنگ‌کنندگان و تسهیلگران آموزش، مسئولین و مدیران واحدها می‌شود.

در سال جاری ما شاهد ورود کارکنان جدیدالاستخدام بوده‌ایم که از یک سو ملزم به آشنا ساختن آن‌ها با ارزش‌ها و فرهنگ فولاد مبارکه و از سویی دیگر توانمندسازی آن‌ها در حوزه‌های دانشی تخصصی هستیم. تعهد ما فراتر از مرزهای داخل شرکت، جامعه پیرامون و کارآموزان را نیز در برمی‌گیرد که همه این‌ها حاصل همان تعهد کارکنان ماست.

 در حوزه توسعه و استانداردسازی فضاهای آموزشی چه برنامه‌ای در دستور کار شماست؟
فولاد مبارکه یک نگرش هلدینگی دارد و ما به گروه فولاد مبارکه تبدیل شده‌ایم. آموزش فولاد مبارکه نیز می‌تواند به‌عنوان یک هسته مرکزی عمل کند و به گروه کمک کند. در حال حاضر که شرکت بزرگ شده و توسعه‌یافته از نظر فضاهای آموزشی و اداری در شرکت با محدودیت مواجهیم. البته فضاهای آموزشی در بیرون از شرکت وجود دارد و فولاد مبارکه می‌تواند به‌صورت استیجاری از آن استفاده کند، ولی این فضاها استانداردها و کیفیت لازم را ندارد.

ما در حوزه توسعه فضاهای آموزشی سه استراتژی داریم. یکی ساختمان دانشکده فنی در داخل کارخانه است که بهینه‌سازی آن در حال انجام است و حدود ۵۰ درصد پیشرفت داشته است. استراتژی دوم اختصاص ساختمان نگین سپاهان‌شهر به آموزش و توسعه است. در سومین راهبرد نیز در طرح جامع مجموعه فرهنگی فردوس یک فضای آموزشی را پیش‌بینی کرده‌ایم. درعین‌حال از ظرفیت‌های شهر اصفهان نظیر دانشگاه اصفهان، دانشگاه مبارکه و مؤسساتی که فضاهای استاندارد دارند نیز در کنار این راهبردها استفاده می‌کنیم.

با توجه به چالش‌هایی که برای آموزش‌های حضوری وجود دارد، استفاده از ظرفیت‌های شبکه‌های اجتماعی و اینترنت چقدر در برنامه کاری شماست؟
در زمان کرونا فرصتی شد که آموزش آنلاین و آفلاین را تجربه کنیم. راهبردمان این است که آموزش آنلاین را در دوره‌هایی که فراوانی زیادی دارند و تأمین منابع مثل گرفتن استاد خوب برای آن سخت‌تر است از فضای مجازی استفاده کنیم. از طریق انجمن Worldsteel به رویدادهایی دسترسی داریم که با حضور متخصصین فولادسازی دنیا برگزار می‌شود و اخیراً در دو رویداد با عنوان «Still Talk»، در ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم و همکاران ناحیه سبا، با تازه‌های صنعت فولاد دانش خود را محک زدیم که بازخوردهای دریافت‌شده از همکاران در این خصوص مثبت بوده و تلاش می‌کنیم خود را به انجمن‌های جهانی نزدیک‌تر کنیم. از سوی دیگر برنامه داریم از ظرفیت استارت‌آپ‌ها و سامانه‌هایی که به همین منظور وجود دارند استفاده کنیم و دسترسی‌ها را جهت یادگیری در اختیار کارکنان قرار دهیم.

 آیا تفاهم‌نامه فولاد مبارکه با مرکز تربیت مربی و پژوهش‌های فنی و حرفه‌ای کشور و همچنین سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای استان می‌تواند در برطرف کردن نیازهای آموزشی شرکت در حوزه‌های تخصصی کمک کند؟
ما ارتباطات بسیار خوبی با سازمان آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای داریم و تفاهم‌نامه‌ای منعقد شده و در جهت دریافت مجوز سطح « الف»  اقدام نموده‌ایم. این مجوز به ما اجازه می‌دهد به‌عنوان یک موسسه فنی و حرفه‌ای آزاد شناخته شویم. ویژگی این مجوز برای ما این است که می‌توانیم گواهی‌نامه معتبر و رسمی صادر کنیم که در سامانه آموزش فنی و حرفه‌ای ثبت گردد. رویکرد ما این است که به بانک اطلاعاتی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای دسترسی داشته باشیم و اطلاعات مورد تأیید خود را با آن‌ها به اشتراک بگذاریم تا این هم‌افزایی باعث شود به سمتی برویم که یک دانشکده فنی و حرفه‌ای در داخل کارخانه تأسیس کنیم. این امر به ما کمک می‌کند با سیستم آموزش کشور هم هماهنگ باشیم و بتوانیم در گزارش‌دهی‌مان این فعالیت‌ها را نشان دهیم.

 حضور تسهیلگران و اعضای کارگروه تخصصی و رابطین شما در نواحی مختلف چقدر به شما کمک کرده است؟
شبکه تسهیل‌کنندگان آموزش نواحی که در ساختار همان ناحیه قرار دارند، نیازهای آموزشی را شناسایی و در سیستم اطلاعاتی واحد آموزش ثبت می‌کنند؛ هماهنگی‌ها را در درون واحد انجام می‌دهند و با واحد آموزش ارتباط برقرار می‌کنند. همچنین هماهنگ‌کننده آموزش نواحی، کارمندان آموزش هستند و با استقرار در آن نواحی مسائل آموزشی را پیگیری می‌کنند. اگر در این شبکه‌ها هم‌افزایی و هم‌اندیشی و تعامل صورت گیرد، ما شاهد ارتقای کیفیت برنامه‌هایمان خواهیم بود.

 چه برنامه‌ای برای برگزاری دوره‌های جامع خانواده‌ها دارید؟
در راستای الگوی راهبردی آموزش افق ۱۴۰۵ تعداد ۱۵ برنامه کلان تعریف شده که اصطلاحاً «از ازدواج تا ازدواج» نام‌گذاری شده است. قبل از ازدواج، برای همکاران مجرد برنامه‌های مربوط به تجرد را داریم؛ بعد از ازدواج، آموزش‌های مربوط به زوجین و زندگی مشترک، ارائه می‌شود و همچنین برنامه‌هایی در زمینه آمادگی فرزندآوری، رشد و بلوغ فرزندان، مشاوره در زمینه کنکور و ادامه تحصیل فرزندان و نهایتاً مشاوره‌ ازدواج نسل جدید و فرزندان تدارک دیده شده است. کل این برنامه در قالب طرح جامع خانواده برنامه‌ریزی گردیده که در آن ۲۴ هزار ساعت نفر آموزش برآورد شده است. هدف ما این است که تا پایان امسال هرکدام از کارکنان حداقل در یکی از برنامه‌های این طرح شرکت کرده باشند.

 انتقادهایی که نسبت به مشاوران مراکز و مدرسان دوره‌ها وجود دارد چگونه به اطلاع شما می‌رسد؟
مراکز یادشده بر اساس ضوابط انتخاب می‌شوند و گردشکار و معیارهایی هم برای اساتید داریم. مکان جغرافیایی و کیفیت مشاوران نیز ارزیابی می‌شود. علاوه بر این، با سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره هم که بر عملکرد کل مراکز مشاوره در کل استان نظارت می‌کند ارتباط داریم و استعلام مراکز و مشاوران را از آن سازمان اخذ می‌کنیم. نهایتاً عملکردها بررسی شده و از کارکنان نظرسنجی می‌شود. مراکزی که خدمات خوبی ندارند از مدار خارج شده و با مراکز جدید وارد مرحله عقد قرارداد می‌شویم. قسمت ارزیابی اثربخشی ما در واحد آموزش این آمادگی را دارد که هم به‌صورت تلفنی و هم به‌صورت حضوری پذیرای دوستان و بازخورد آن‌ها باشد.

 برنامه‌های واحد آموزش درخصوص پیمانکاران فولاد مبارکه چیست؟
به آموزش کارکنان پیمانکار همانند همکاران شرکت توجه ویژه داریم. معتقدیم این عزیزان هم جزو خانواده بزرگ فولاد هستند و توانمندسازی برای ایشان نیز باید رقم بخورد. البته خود شرکت‌های پیمانکار باید توجه ویژه‌ای به امر آموزش و توانمندسازی کارکنانشان داشته باشند.

این برنامه‌ها در سه بخش آموزش‌های ایمنی عمومی، آموزش‌های مرتبط با کمک‌های اولیه و بهداشت و اطفای حریق انجام می‌شود. البته برخی دوره‌های تخصصی نیز از واحد آموزش درخواست شده است که اجرای آن‌ها در دست بررسی است.