با توجه به اهمیت آهن اسفنجی در صنعت فولاد ایران و از آنجایی که حدود ۹۰ درصد فولاد کشور با استفاده از آهن اسفنجی در واحدهای احیا مستقیم و ذوب آن در کوره قوس الکتریکی تولید می‌شود، بنابراین «ومعادن» با توجه و دقت نظر بیشتری پیگیر مراحل تکمیل و راه‌اندازی هرچه سریع‌تر این سه پروژه است که از جمله می‌توان به احداث کارخانه آهن اسفنجی شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل با ظرفیت تولید ۱٫۱ میلیون تن در استان اردبیل اشاره کرد.

بهمن ماه سال ۱۴۰۰ بود که «گروه پیشرانان پیشرفت ایران» فعالیت خود را با حمایت دولت سیزدهم و تاکید بر توسعه بومی‌سازی و ساخت داخل، با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۷ میلیارد دلار با هدف اجرای ۴۸ پروژه صنعتی، معدنی و زیرساختی در ۱۳ استان و ۲۷ شهرستان کشور آغاز کرد. تولید ۲۵٫۵ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن و گندله، ۱۳٫۸ میلون تن فولاد، ۱۴٫۳ میلیون تن محصولات پتروپالایشی و ۳٫۱ هزار مگاوات برق، از جمله اهداف تعیین شده بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری صنعتی در تاریخ کشور بوده که اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم بیش از ۸۵ هزار نفر را به همراه خواهد داشت.

در میان ۴۸ پروژه پیشران پیشرفت اقتصادی کشور، اجرای هشت پروژه‌ بر عهده یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های تخصصی بخش صنعت و معدن کشور یعنی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات «ومعادن» است. احداث بلوک دوم نیروگاه گازی سمنان با ظرفیت تولید ۳۶۶ مگاوات، احداث کارخانجات آهن اسفنجی و فولادسازی شرکت صنایع فولاد کردستان به ترتیب با ظرفیت‌های تولید ۱٫۶ و یک میلیون تن، احداث کارخانه کنسانتره‌‌سازی شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور با ظرفیت تولید دو میلیون تن، احداث کارخانه گندله‌سازی شرکت صبا امید غرب خاورمیانه با ظرفیت تولید ۹۰۰ هزار تن، احداث کارخانه آهن اسفنجی شرکت فولاد اقلید پارس با ظرفیت تولید ۱٫۱ میلیون تن، احداث کارخانه آهن اسفنجی شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل با ظرفیت تولید ۱٫۱ میلیون تن و احداث کارخانه لیچینگ و تولید کنسانتره مس شرکت توسعه معادن و صنایع مس جانجا با ظرفیت ۱۳۰ هزار تن، مجموع هشت پروژه‌ پیشران «ومعادن» را تشکیل می‌دهند.

«ومعادن» به دنبال توسعه تولید آهن اسفنجی در کشور

طبق جدیدترین آمار ارائه شده توسط انجمن جهانی فولاد (WSA)، یک میلیارد و ۵۶۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تن فولاد خام در ۱۰ ماهه سال ۲۰۲۳ تولید شده است که ایران با سهم ۲۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تنی از این میزان، همچنان در جمع ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد جهان و در رتبه دهم قرار دارد. در حال حاضر حدود ۹۰ درصد فولاد کشور با استفاده از آهن اسفنجی در واحدهای احیا مستقیم و ذوب آن در کوره قوس الکتریکی تولید می‌شود و بر همین اساس می‌توان گفت که آهن اسفنجی، از اهمیت فراوانی در صنعت فولاد کشور برخوردار است. با اعلام انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، از ابتدای فروردین تا پایان مهر ماه امسال، ۲۲ میلیون و ۱۱۲ هزار تن آهن اسفنجی در واحدهای احیا مستقیم کشور تولید شده که این میزان با افزایش ۵٫۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل (۲۰ میلیون و ۹۸۴ هزار تن) همراه بوده است. این آمار بیانگر آن است که شرکت‌های بزرگ فولادی، ذهنیت خود را بر روی افزایش تولید آهن اسفنجی متمرکز کرده‌اند و در این بین هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات نیز با هدف توسعه تولید و اشتغال‌زایی در مناطق مختلف کشور، راهبری سه پروژه عظیم احداث کارخانجات تولید آهن اسفنجی در شرکت‌های فولاد کردستان، فولاد اقلید پارس و فولاد الماس آرتاویل را بر عهده گرفته است.

پروژه احداث کارخانه آهن اسفنجی شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل با ظرفیت تولید ۱٫۱ میلیون تن، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های پیشران «ومعادن» به شمار می‌آید. عملیات اجرایی این پروژه با سهام‌داری شرکت‌ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات (۴۰ درصد)، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو (۳۰ درصد) و شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (۳۰ درصد)، با هدف تامین آهن اسفنجی مورد نیاز شرکت‌های فولادی شمال کشور در سال ۱۴۰۰، آغاز و شرکت ایریتک به عنوان پیمانکار (EPC) این پروژه انتخاب شد. میزان سرمایه‌گذاری این پروژه حدود ۶ همت برآورد شده و تولید آهن اسفنجی بر پایه تکنولوژی میدرکس (MIDREX)، اشتغال‌زایی مستقیم ۲۷۵ نفر در این پروژه را به همراه خواهد داشت.

تامین خوراک و انرژی پایدار پروژه احیا مستقیم فولاد آرتاویل

در حال حاضر یکی از مهم‌ترین چالش‌های واحدهای احیا مستقیم در کشور، محدودیت تامین انرژی در روزهای مختلف سال به ویژه گاز به عنوان خوراک مورد نیاز تولید آهن اسفنجی است. تامین گاز پروژه احداث کارخانه آهن اسفنجی شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل پس از رایزنی‌های موثر و اخذ تاییدیه‌های لازم از وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران، هم‌اکنون در مرحله انتخاب مشاور و پیمانکار قرار دارد؛ ضمن اینکه این شرکت از خط تقویت فشار گاز استان اردبیل جهت تامین کافی گاز مورد نیاز خود استفاده خواهد کرد. در زمینه تامین برق نیز پس از رایزنی مدیران مجموعه با شرکت توزیع نیروی برق استان اردبیل، ۲۵ مگاوات برق مورد نیاز این پروژه از طریق درگاه‌ها و مسیرهای موجود تامین خواهد شد. از طرفی با توجه به اینکه کشور با بحران خشکسالی و کم‌آبی طی سالیان اخیر مواجه شده است، شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل به دنبال تامین آب مورد نیاز پروژه از محل تصفیه دو میلیون مترمکعب پساب اردبیل است.

علاوه بر چالش محدودیت انرژی، تولیدکنندگان آهن اسفنجی با معضل کمبود مواد اولیه نیز مواجهند. بر همین اساس، بخش عمده‌ گندله مورد نیاز این پروژه به وسیله شرکت معدنی و صنعتی چادرملو در مقام یکی از سهام‌داران پروژه و بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گندله در کشور تامین خواهد شد. در واقع «کچاد» متعهد شده است که نیمی از خوراک این پروژه را تامین کند. مابقی گندله مورد نیاز پروژه احداث کارخانه آهن اسفنجی شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل نیز به وسیله شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور که هلدینگ «ومعادن» بخش عمده‌ای از سهام آن را در اختیار دارد، تامین خواهد شد و به جرات می‌توان گفت که این پروژه پیشران اقتصادی کشور پس از بهره‌برداری، دغدغه تامین مواد اولیه را نخواهد داشت.

علاوه‌براین، با توجه به تاکید مکرر دولت و وزارتخانه‌های ذی‌ربط بر استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت داخل در پروژه‌های پیشران اقتصادی، بخش عمده ماشین‌آلات و تجهیزات این پروژه نیز تا حد ممکن از منابع داخلی تامین شده است؛ ضمن اینکه مجوزهای لازم جهت واردات و ترخیص برخی کالاها و تجهیزات که امکان ساخت داخل آن‌ها وجود ندارد نیز با مساعدت سازمان صمت استان اخذ شده است. در حال حاضر پروژه پیشران احداث کارخانه آهن اسفنجی شرکت آهن و فولاد الماس آرتاویل، با پیشرفت فیزیکی بالغ بر ۴۰ درصدی همراه است؛ به نظر می‌رسد با تغییرات در راس هرم مدیریت این شرکت و روی کار آمدن مدیرعامل جدید و همچنین تغییرات مدیریتی در شرکت بین‌المللی مهندسی ایران به عنوان پیمانکار، تکمیل و احداث این پروژه پیشران سرعت بیشتری به خود بگیرد و در سال ۱۴۰۳، شاهد بهره‌برداری از این پروژه عظیم صنعتی به همت و تلاش بی‌وقفه مدیران و معاونان شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات «ومعادن» به عنوان سهام‌دار عمده باشیم.

منبع : فلزات آنلاین