غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با ایبنا با اشاره به اینکه در دهه گذشته ما شاهد بهم ریختگی مبانی اقتصاد درکشورمان بودیم، افزود: با افزایش قیمت ارز، رشد تورم که در سال ۱۳۹۷ شتاب بیشتری گرفت نیز به بالای ۴۰ درصد رسید. به همین علت شاهد کاهش سرمایه گذاری در کشور بودیم به طوری که ۳۵ درصد استهلاک سرمایه را هم در طی این سال ها نتوانستیم جبران کنیم که این موضوعات آثار خودش را به وضعیت فعلی منتقل کرده است.

دولت آقای رئیسی زیر آواری از مشکلات اقتصادی قرار گرفته بود

وی ادامه داد: به نظر من دولت آقای رئیسی زیر یک آواری از مشکلات اقتصادی قرار گرفت که این آواربرداری زمان بر است و مردم از روز اول روی کار آمدن ایشان انتظار معجزه داشتند که البته رسانه ها هم گاهی دامن می زنند. هنوزکابینه دولت آقای رئیسی تشکیل نشده بود که بعضی رسانه ها انتظارات مردم را بازتاب می دادند و آن را بالا می بردند که همین موضوع به تورم دامن می زد. عامل رشد نقدینگی، کسری بودجه و ناترازی بانک ها باعث ایجاد تورم می شود وعامل دیگر انتظارات تورمی است.

عضو مجمع تشخیص مصلخت نظام با بیان اینکه در حال حاضر دولت و بانک مرکزی توانسته اند جلوی کسری بودجه را تا حدود زیادی بگیرند، اظهار کرد: استقراض از بانک مرکزی قابل مقایسه با دوره پیشین و ۱۰ساله نیست و بسیار کمتر شده است. ضمن اینکه دولت تلاش کرده تا خودش را در چاله کسری بودجه قرار ندهد.

مصباحی مقدم افزود: بانک مرکزی ناترازی بانک ها را کنترل کرده است و حتی و بانک هایی که این انضباط را نمی پذیرفتند، ادغام شدند و بانک هایی هم در آینده ادغام یا انحلال خواهند شد که این قدم ها در تثبیت نرخ ارز بسیار موثر است.

وی با اشاره به اینکه مقوله انتظارات تورمی بسیار مهم است، تصریح کرد: وقتی مردم انتظارات تورمی داشته باشند، یعنی تورم وجود دارد و به استقبال افزایش قیمت ها می روند و به یکدیگر هم توصیه می کنند تا زودتر خرید کنید. به نظر من اگر اعتماد عمومی به اقدامات بانک مرکزی برانگیخته شود، انتظارات تورمی فروکش خواهد کرد. در زمان آقای احمدی نژاد قیمت حامل های انرژی افزایش ۳۰۰ درصدی و حتی ۲ هزار درصدی پیدا کرد ولی قیمت های کالاها در بازار تا یک سال تغییر نکرد، زیرا انتظارات تورمی خفته بود.

عضو مجمع تشخیص مصلخت نظام با تاکید براینکه دولت سیزدهم برای کاهش تورم اقدامات خوبی انجام داده است، اظهار کرد: نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی از ۳۳.۴ درصد در پایان آذر‌ماه ۱۴۰۱ طی یک روند نزولی به ۲۷ درصد در پایان آذر‌ماه ۱۴۰۲ کاهش یافته که این روند باید استمرار پیدا کند. ضمن اینکه رشد نقدینگی باید متناسب با رشد تولید باشد چرا که هرچه رشد نقدینگی اضافه تر از تولید باشد، تورم ایجاد می شود.

لزوم دلارزدایی در تجارت با کشورها

مصباحی مقدم با بیان اینکه دیپلماسی اقتصادی تاثیر مهمی در بهبود شرایط داشته است، ادامه داد: ارتباط ایران با چین و پیوستن به پیمان شانگهای و بریکس و سفر رئیس جمهور به کشورهای اطراف باعث افزایش صادرات ما و سرمایه گذاری بیشتر در کشور ما شده است. دولت در این ۲ سال توانسته است پروژه های نیمه کاره را تکمیل کند. همچنین ابلاغ سیاست های توسعه دریامحور، دولت را به تحرک جدیدی وامیدارد تا ما از ظرفیت دریا هم به خوبی استفاده کنیم.

وی ادامه داد: ما باید تلاش کنیم تا کمتر از دلار و یورو در مبادلات با کشورهای دیگر استفاده کنیم. هر دلاری که در مبادلات ما مورد استفاده قرار گیرد، یک خدمت به آمریکاست. به اندازه دلاری که به دنیا پمپاژ می کند، قدرت خرید جذب می کند و باید ما دلارزدایی کنیم. مدت هاست که نفتمان را به دلار نمی فروشیم و بهتر است تا سایر کالاها به دلار فروخته نشود. به عنوان نمونه امسال بانک مرکزی در سفر اربعین تقاضای ارز را با پرداخت دینار عراق پاسخ داد.

دولت های قبل ارزپاشی می کردند

عضو مجمع تشخیص مصلت نظام اظهار داشت: دولت های وقت و بانک های مرکزی برای مهار قیمت ارز، ارزپاشی کردند. این اتفاق اولین بار در سال ۱۳۹۶ افتاد که ۱۸ میلیارد دلار ارز به بازار تزریق شد و عملا تاثیر خاصی هم نداشت. قبل از آن هم ۵۰ تن طلا به صورت سکه ضرب و بین مردم توزیع شد و باز هم تاثیر چندانی در کاهش قیمت سکه نداشت. خوشبختانه در این دوره ما شاهد مدیریت بازار ارز هستیم، به نحوی که پول پاشی و ارز پاشی هم صورت نگرفته است.

مصباحی مقدم گفت: بانک مرکزی در ابتدا بازار ارز را با مرکز مبادله ارز کنترل می کند و در آنجا عرضه و تقاضاست که قیمت را تعیین می کند. بعضی سایت ها و رسانه ها می‌گویند که دولت درحال سرکوب قیمت ارز است؛ اما باید بدانند زمانی قیمت ارز سرکوب می شود که نرخ آن بنا به افزایش داشته باشد و بانک مرکزی نگذارد. این اتفاق الان رخ نداده است و حتی خود بانک مرکزی متقاضی قیمت ارز هم هست و اگر ببیند که قیمت ارز افت کند، جلوی روند کاهشی آن را می گیرد زیرا بلافاصله تبدیل به تقاضای بانک مرکزی می شود.

نمره خوبی به عملکرد آقای فرزین می دهم

وی افزود: این موضوع نشان می دهد که از ذخیره ارزی بانک مرکزی برای مدیریت بازار استفاده نشده که قابل تقدیر و تحسین است. سفرهای خارجی رئیس کل بانک مرکزی هم بسیار موثر بوده است. مذاکرات با عمان، قطر و امارات بسیار تاثیرگذار و مذاکرات با روسیه برای مبادله روبل با ریال نیز بسیار اثر بخش بود. جالب است بدانید از آن ۶ میلیارد دلاری که در قطر داریم هنوز استفاده ای نشده است که نشان دهنده این است که ذخیره ارزی ما بسیار خوب است. ترکیه حدود ۴۰۰ میلیارد دلار بدهی خارجی دارد ولی بدهی خارجی ما به ۱۰ میلیارد دلار نمی رسد.

مصباحی مقدم گفت: امروز شاهد روند نزولی نرخ تورم هستیم؛ اما مردم هنوز حس نمی کنند چراکه انتظار کاهش قیمت ها را دارند و بین کاهش قیمت ها و کاهش تورم تفاوت وجود دارد. به نظر می رسد که دولت مشکلات را درست تشخیص داده است و اقتصاد ما روی ریل قرار گرفته و با ادامه این روند شاهد کاهش تورم در سال جاری خواهیم بود.

عضو مجمع تشخیص مصلت نظام می گوید: نمره خوبی به عملکرد آقای فرزین می دهم چرا که مدیریت خوبی در نظارت بر بانک ها دارد. وی اضافه می‌کند: انتظار داریم در دولت فعلی تورم به حدود ۲۵ درصد برسد. نرخ ارز ثبات خود را حفظ خواهد کرد، زیرا بنای دولت بر این نیست که از طریق افزایش نرخ ارز کسب درآمد کند. بالای ۸۰ درصد ارزی که حاصل می شود ارز دولت و شرکت های دولتی است و کمتر از ۲۰ میلیارد دلار آن ارز ناشی از صادرات غیردولتی است. باید قیمت در این سطح با ثبات بماند تا شرطی بودن اذهان عمومی هم اصلاح شود.