قطعا همه کشورها با یکدیگر انواع موافقتنامههای تجاری را منعقد میکنند، اما متاسفانه ما شاهد کمترین توافقنامههای تجاری بین کشورهای منطقه خاورمیانه هستیم. انعقاد چند موافقتنامه با سازمانهایی از قبیل اکو یا کنفرانس اسلامی هم چندان نتوانسته گرهگشای مسائل تجاری کشورها باشد و این موضوع خودش یکی از عوامل بروز بحران در منطقه خاورمیانه است. چون کشورهای این منطقه کمتر توانستهاند در زمینههای اقتصادی شبکههای ارتباطی را تقویت کنند و امنیت خودشان را به هم وابسته سازند، به راحتی امکان شروع جنگ در منطقه وجود دارد و ما هر روز شاهد یک بحران هستیم. حجم واردات کشورهای همسایه ما چیزی حدود هزار و ۲۵۰ میلیارد دلار است، اما سهم ما ۱/۲ درصد است و در بهترین حالت توانستهایم ۲۴میلیارد دلار صادرات به این کشورها داشته باشیم که این امر نشاندهنده ضعف ما است. دلیل آن هم نبود همین موافقتنامههای گمرکی و تجاری است که سبب شده ترجیح کشورهای منطقه این باشد که از دیگر کشورها وارداتشان را انجام دهند.
یکی از موانع ورود ما به بازار کشور روسیه که بازار بسیار بزرگی است و خودش به تنهایی چیزی حدود ۲۵۰میلیارد دلار واردات دارد یا حتی کشور ترکیه که البته جزو اوراسیا نیست اما میتواند بازار بزرگی برای ما محسوب شود، نبود چنین سازوکارهایی است که آن هم باعث بالارفتن تعرفههای گمرکی شده است. البته اگر ما عضو WTO بودیم شاید تا این حد تعرفههای گمرکی برای ما آزاردهنده نبود. یعنی در چنین شرایطی تعرفههای ما در قیاس با کشورهای همسایه بالاست و امکان فعالیتمان را در بازارهای کشورهای اوراسیا کم میکند. توافقنامه اوراسیا میتواند کمک کند تا حداقل قدرت رقابتی ایران در منطقه افزایش پیدا کند و پیوندهای تجاری و گمرکی ارتقا یابد. چون یک موازنه تجاری شکل گرفته، قطعا ایران از پیوستن به موافقتنامه اوراسیا متضرر نمیشود. بنابراین این توافقنامه میتواند به نفع ما باشد و راه حضور فعالان اقتصادی ایرانی را در بازارهای منطقه باز کند. از طرف دیگر، میتواند ما را تشویق کند که بخشی از نیازهایمان را از کشورهای حوزه اوراسیا تامین کنیم.
افزون بر این، با پیوستن به اوراسیا، مراودات ایران با کشورهای عضو بر مبنای پول ملی شکل میگیرد یا حتی بانکهای ایرانی با کشورهای عضو این اتحادیه میتوانند فعالیت مشترک داشته باشند. قطعا سوئیفت روسی هم در این رابطه به درد میخورد. در شرایطی که آمریکا با اعمال تحریمها و فشارهایی که به دیگر کشورها وارد میکند تا ایران را منزوی کند و علیه کشورمان در دنیا اجماعسازی نماید، هرچقدر بتوانیم در جهت توسعه روابطمان با کشورهای دیگر اقدام کنیم و نگذاریم اجماعسازی صورت گیرد، موفق خواهیم بود. قبلا آمریکا در ابتدا دست به اقناع میزد، بعد اجماع و در نهایت اقدام میکرد، اما دونالد ترامپ از همان ابتدا دست به اقدام زد و الان درصدد این است که کشورهای دنیا را علیه ما اقناع و اجماعسازی کند. قطعا انعقاد چنین توافقنامههایی یا حتی حل و فصل موضوع با عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس، میتواند به ما در جریان مقابله با تحریمها کمک و اقتصاد ایران را از بنبستهای فعلی خارج کند.