گزارش‌هایی که حاکی از عزم واحد‌های مختلف برای سرپا نگه‌داشتن اقتصاد ایران است. یکی از صنعت‌های مهم ایران، صنعت تولید روانکار است؛ صنعتی که در ۶ ماه نخست سال ۹۹ متاثر از نوسانات قیمت ارز و تحریم ویروس کرونا بوده است، اما تمامی این محدودیت‌ها سبب نشده مسوولان واحد‌های صنعتی فعال در این رشته دست از تلاش بردارند. محمدحسین رزاقی، مدیرعامل شرکت نفت ایرانول در گفت‌وگویی با «دنیای‌اقتصاد» به تشریح عملکرد و ارائه گزارش فعالیت ۶ ماهه این شرکت پرداخت.

۶ ماه اول امسال برای ایرانول چگونه سپری شد؟

تحریم‌های یک‌جانبه ایالات‌متحده و شیوع ویروس کرونا شرایط سختی را برای تمامی واحد‌های تولیدی و صنعتی پدید آورده و به‌طور طبیعی صنعت روانکار نیز از این موضوع مستثنی نیست، اما واقعیت آن است که محدودیت‌ها در صنعت روانکار محدود به این موارد نیست زیرا نوسانات قیمت ارز و همچنین عدم اجازه افزایش قیمت حلقه محاصره را برای تولیدکنندگان روانکار در کشور تنگ و تنگ‌تر کرده است. این موارد موانع اصلی پیش روی ماست، اما در مجموعه ایرانول توانستیم موانع را از پیش روی خود برداشته و آمارهای خوبی را به استناد گزارش‌های منتشرشده به‌جای بگذاریم.

بر اساس آمار منتشرشده فروش مقداری داخلی شرکت نفت ایرانول طی ۶ ماه اول سال ۱۳۹۹ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲۱ درصد، فروش ریالی داخلی ۲۶ درصد، فروش مقداری صادرات ۱۶ درصد، کل فروش ریالی شرکت ۲۴ درصد و مقدار کل تولید کل شرکت ۱۳درصد افزایش داشته است و این اعداد ثابت می‌کنند که شرکت در مسیر رشد قرار دارد و در آینده اخبار بسیار خوبی از ایرانول خواهیم شنید.

به‌تازگی گزارش مقایسه‌ای ۶ ماهه سود و زیان چهار شرکت رقیب تولیدکننده روانکار در کشور منتشر شده است. ایرانول در چه جایگاهی بود؟

در زمینه سودآوری، در ۶ ماه نخست امسال توانستیم در میان چهار شرکت رقیب تولیدکننده روانکار در ایران رتبه دوم ازنظر درصد رشد سودآوری را به خود اختصاص دهیم. شرکت نفت ایرانول در درآمدهای عملیاتی ۲۴ درصد رشد، در سود عملیاتی ۵۷درصد رشد، در سود خالص ۶۲درصد رشد و در نسبت سود ناخالص به  فروش ۴درصد رشد را نسبت به مدت‌زمان مشابه در سال ۹۸ تجربه کرده است که با توجه به مشکلات موجود آمار قابل قبولی محسوب می‌شود، هرچند امیدواریم در ادامه این مسیر صعودی حفظ‌ شده و آمار بهتری به ثبت برسد. ایرانول در میان شرکت‌های رقیب در درآمدهای عملیاتی با توجه به درصد رشد در جایگاه دوم، در سود عملیاتی نیز با فاکتور درصد رشد در جایگاه دوم و در نسبت سود ناخالص به فروش با تکیه‌بر درصد رشد در جایگاه دوم قرار دارد. این آمار در شرایطی به‌دست‌آمده است که ایرانول کمترین درآمد از محل تسعیر ارز و درآمد‌های غیرعملیاتی را در میان چهار شرکت رقیب کسب کرده است. به‌عبارت‌دیگر اگر درآمد‌های عملیاتی را در نظر بگیریم، ایرانول بیشترین جهش را در سود خالص داشته است.

با توجه به اینکه  صنعت روانکار تحت تاثیر تحریم‌ها قرار دارد، رشد صادرات در شرایط تحریم چگونه محقق شده است؟

هرچند اعمال تحریم‌ها موانعی به‌ویژه در زمینه نقل و انتقالات پول و مبادلات بانکی و همچنین در زمینه حمل‌ونقل دریایی ایجاد کرده است، اما این مشکلات مانع از صادرات محصولات شرکت نفت ایرانول نشده است. باوجود برخی مشکلات که بیشتر ریشه در عوامل بیرونی دارد، بازار صادرات محصولات شرکت نفت ایرانول همچنان یک بازار پررونق است. ما تنها با تقویت زیرساخت‌های قانونی و به‌ویژه سازوکارهای حمل‌ونقل توانایی حفظ همین شرایط و افزایش صادرات محصول در سال‌های آینده را نیز داریم. اکثر محصولات به‌ویژه روغن‌های پایه در مدت‌زمان یادشده افزایش صادرات داشته‌اند و تمام هدف شرکت نفت ایرانول این است که برای حفظ افزایش ۱۶ درصدی صادرات تلاش کند.

محصولات ایرانول به کدام کشور‌ها صادر می‌شود؟

ایرانول به هند، چین، ترکیه، افغانستان، پاکستان، امارات، قطر و عراق صادرات دارد. همچنین مذاکراتی برای حضور بازار آفریقا را نیز آغاز کرده‌ایم.

 آیا کشور‌های رقیب می‌توانند به‌عنوان مانع بر سر راه صادرات محصولات شرکت نفت ایرانول محسوب شوند؟

تنها مشکل ما در بازار جهانی تبعاتی است که در راستای اعمال تحریم‌ها باعث می‌شود دست ما در این بازار‌ها تا حدودی بسته شود. دور زدن تحریم‌ها و مشکلات حمل محصولات ازجمله عواملی است که تاثیر زیادی بر قیمت عرضه محصولات ایرانی می‌گذارد و همین موضوع شرایط زنجیره تولید تا صادرات را محدود‌تر کرده است، اما با این مشکلات هیچ اختلالی در امر تولید و صادرات پیش نیامده و همان‌طور که تاکید شد این شرکت در مسیر افزایش تولید و صادرات قرار گرفته است.

 عدم افزایش قیمت در سال جاری موجب نارضایتی تولیدکنندگان روانکار در کشور شده است که شرکت ایرانول نیز از این موضوع مستثنی نیست. در چنین شرایطی برخی شرکت‌ها به فروش روغن‌پایه روی آورده‌اند. آیا ایرانول نیز فروش روغن ‌پایه را در دستور کار دارد؟

عدم افزایش قیمت شرایط سختی را برای تولیدکننده‌های روانکار در ایران پدید آورده به‌نحوی‌که حاشیه سود محصول نهایی به قدری کاهش داشته است که شاید در صورت ادامه این وضعیت شرکت‌های تولیدکننده روانکار مجبور به بازنگری در زمینه تولید محصول نهایی شوند. ما در ایرانول به‌اجبار به سمت اصلاح سبد فروش شرکت حرکت کرده‌ایم؛ به‌هرحال فروش محصولات با حاشیه سود پایین به‌طور قطع از نظر تمام سهامداران یک بنگاه اقتصادی منطقی نیست. این موضوع تنها با تغییر نوع نگاه نهادهای بالادستی در زمینه قیمت‌گذاری روغن‌موتور قابل اصلاح است.

 رشد ۱۳درصدی در تولید نیز آمار خوبی برای ایرانول محسوب می‌شود. آیا این رشد ایرانول با تولید Pdatar محاسبه ‌شده است؟

پس از نام‌گذاری سال ۹۹ از سوی مقام معظم رهبری به نام جهش تولید، تمام برنامه‌ریزی‌های شرکت نفت ایرانول در راستای تحقق این شعار صورت گرفت و خوشبختانه توانستیم با یک برنامه‌ریزی درست و هدف‌گذاری مناسب رشدی قابل‌قبول به ثبت برسانیم. در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۸ مجموعه ایرانول توانسته بود ۰۸۳/ ۱۷۳ مترمکعب روانکار تولید کند که با لطف خدا و تلاش همکاران این عدد در ۶ ماه نخست سال ۹۹ با رشد ۱۳ درصدی به مقدار ۹۲۵/ ۱۹۵ مترمکعب رسید. رشد ۱۳ درصدی بدون محاسبه مقدار تولید pdatar  که فقط مختص به شرکت ایرانول است ثبت ‌شده و اگر آمار تولید pdatar نیز محاسبه شود، درصد رشد بیشتر خواهد بود.

 آیا غیر از تحریم و عدم افزایش قیمت، مانع جدی دیگری نیز پیش پای تولیدکنندگان روانکار در کشور قرار دارد؟

یکی دیگر از معضلات جدی این روزهای تولید روانکار، تامین خوراک است. عدم تامین به‌موقع خوراک موجب از کار افتادن خط تولید می‌شود و این تعطیلی در کار اخلال ایجاد می‌کند. ما برای تامین خوراک کافی علاوه بر دریافت حداکثری لوبکات وکیوم باتوم از پالایشگاه تهران، باید روزانه ۲۰تانکر لوبکات از بندرعباس خرید داشته باشیم؛ افزایش کرایه حمل و قیمت تانکر و گاهی اعتصاب رانندگان که در فواصل زمانی مختلف رخ می‌دهد به‌صورت مستقیم روی فعالیت شرکت‌های تولیدکننده روانکار تاثیرگذار است که امیدواریم با کاهش این مشکلات بتوانیم روزهای خوبی را برای برند ایرانول به ارمغان بیاوریم. متاسفانه در ۶ ماه نخست سال ۹۹ ازنظر بودجه سالانه کمتر از ۹۰درصد خوراک موردنیاز شرکت تامین‌شده است که اگر این رویه در ۶ ماه دوم سال ادامه پیدا کند می‌تواند عملکرد خوب شرکت در بخش تولید را تحت تاثیر قرار دهد.

منبع: دنیای اقتصاد