سیامک سمیعی روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: اکنون روزانه حدود ۲۵ هزار تست تشخیص مولکولی کرونا (پی سی آر) در مراکز دولتی انجام می شود و البته برخی روزها که با شدت بیشتر موج بیماری مواجه شده ایم، تعداد این تست ها به ۴۰ هزار تست در روز هم رسیده است.
وی ادامه داد: افزایش این ظرفیت تست روزانه در برخی روزها باعث فشار کاری بیشتر به کارکنان آزمایشگاهها و تاخیر در جوابدهی تست ها شده که در تلاشیم با سازماندهی مناسب تر این مشکل را هم رفع کنیم و با افزایش تعداد تست های روزانه و تشخیص بیشتر مبتلایان، به قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا کمک کنیم.
سمیعی گفت: برای قطع زنجیره انتقال ویروس، تشخیص به موقع افراد مبتلا و ناقل و ردیابی آنها و جلوگیری از تماس آنها با افراد دیگر بسیار مهم است.
وی ادامه داد: تاکنون برای تشخیص افراد مبتلا به کووید۱۹ در کشور از تست های مولکولی «پی سی آر» استفاده می کردیم اما با توجه به اینکه به افزایش تعداد این تست های تشخیصی نیاز داریم، دو راهبرد اساسی برای افزایش تعداد تست ها در پیش گرفته شده و برای این کار افزایش تعداد آزمایشگاه های تشخیص مولکولی کرونا از طریق تجهیز بیشتر آزمایشگاهها و افزایش شیفت کاری کارکنان آزمایشگاهها اتفاق می افتد.
سمیعی افزود: راهبرد افزایش شیفت کاری کارکنان آزمایشگاهها به زودی اجرا می شود البته برای بلند مدت مناسب نیست اما راهبرد افزایش تجهیزات آزمایشگاههای تشخیص مولکولی کرونا مشکل تر است زیرا در شرایط تحریم هستیم و واردات دستگاههای آزمایشگاهی مورد نیاز برای کیت های «پی سی آر» و افزایش ظرفیت ناوگان آزمایشگاهی کشور در این زمینه با مشکل مواجه است.
مدیر کل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: تلاش وزارت بهداشت این است که تا یک ماه آینده ظرفیت انجام تست مولکولی کرونا یا همان تست «پی سی آر» را با همکاری بخش خصوصی به حدود ۵۰ هزار تست در روز برسانیم و به همین علت ساماندهی آزمایشگاه های خصوصی و افزایش نظارت بر آنها در دستور کار قرار گرفته است.
وی گفت: البته این طور نخواهد بود که هر آزمایشگاهی بتواند برای انجام تست «پی سی آر» کرونا وارد عمل شود بلکه تعدادی از آزمایشگاهها که مورد تایید وزارت بهداشت قرار بگیرند و مجوز داشته باشند می توانند در این زمینه فعالیت کنند. این آزمایشگاهها به شبکه آزمایشگاهی وزارت بهداشت متصل می شوند و نتیجه همه آزمایشهای آنها به در سامانه وزارت بهداشت ثبت می شود.
۵۰ هزار تست سریع کرونا در روز
سمیعی افزود: راهبر بسیار مهم دیگری که به سمت اجرای آن می رویم استفاده از تست های تشخیص آنتی ژن ویروس یا همان تست های سریع است. با دستور رئیس جمهوری حدود دو تا سه میلیون کیت تشخیص سریع کرونا از کره جنوبی سفارش داده شده و به محض ورود این کیت که احتمالا دو هفته آینده خواهد بود و حداکثر تا یک ماه آینده استفاده از کیت های تشخیص سریع نیز برای افزایش غربالگری کرونا در کشور به کار گرفته می شود.
مدیر کل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: به هیچ وجه قرار نیست کیت های تشخیص سریع کرونا در داروخانه ها توزیع شود، این کیت ها هیچ ربطی به داروخانه ندارند و در شبکه بهداشتی در مراکز ۱۶ ساعته وزارت بهداشت توسط افراد ماهر برای تشخیص ابتلا به کووید ۱۹ مورد استفاده قرار می گیرد و اکنون هیچ برنامه ای برای توزیع این کیت ها در هیچ جای دیگری نداریم و هیچ جای دنیا این تست ها را در داروخانه توزیع نمی کنند.
وی گفت: نمونه گیری با کیت های تشخیص سریع کرونا به روش آنتی ژن درست مانند نمونه گیری تست مولکولی «پی سی آر» از انتهای بینی انجام می شود و بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد تا نتیجه تست مشخص شود.
سمیعی افزود: انتخاب افراد مناسب برای انجام تست کرونا بسیار مهم است و حتما باید از بین افراد علامت دار انتخاب شوند زیرا میزان منفی کاذب این تست ها در افرادی که علامت ندارند بسیار بالاست.
وی ادامه داد: برای واردات کیت های تشخیص سریع فقط کیت هایی وارد کشور می شود که مجوز و تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را دارند. نمونه های تولید داخل آن نیز وجود دارد که آنها را بررسی کرده ایم. برخی از این کیت های داخلی نتایج خوبی داشته اند. در صورتی که کیت های تشخیص سریع قابل قبول است که ۸۰ درصد نتایج آن با نتایج کیت های تشخیص مولکولی «پی سی آر» منطبق باشد.
مدیر کل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت گفت: هم در مورد کیت های تشخیص سریع وارداتی و هم برخی نمونه های تایید شده داخلی ۸۰ درصد انطباق با تست «پی سی آر» وجود داشته است البته تولید داخلی این کیت ها با توجه به مشکلات واردات مواد اولیه زمان بر است.
منفی کاذب در ۴۰ درصد تست ها
سمیعی ادامه داد: هم تست های «پی سی آر» و هم تست های تشخیص سریع، منفی کاذب دارند. زمان نمونه گیری در نتیجه تست بسیار مهم است اگر همان روز ورود ویروس به بدن تست گرفته شود، میزان منفی کاذب ۱۰۰ درصد است و به تدریج که ویروس در بدن تکثیر می شود، میزان خطا و منفی کاذب کمتر می شود و بعد از چهار تا پنج روز که علایم بیماری بیشتر می شود میزان منفی کاذب تست به حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد می رسد. افرادی باید برای تست انتخاب شوند که حداقل چهار یا پنج روز از شروع علایم آنها گذشته باشد.
وی گفت: تست های سریع فعلا فقط در مراکز ۱۶ ساعته شبکه بهداشتی استفاده می شوند و با توجه گسترش بیماری در کشور در زمان حاضر به این تست ها خیلی نیاز داریم و امیدواریم هر چه زودتر این تست ها وارد کشور شوند.
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: بیش از هزار مرکز سرپایی ۱۶ ساعته در کشور وجود دارد که همه آنها می توانند تست تشخیص کرونا را از هر دو روش «پی سی آر» و تشخیص سریع انجام دهند، بنابراین برنامه این است که تا حداکثر یک ماه آینده ظرفیت تست های مولکولی را با همکاری بخش خصوصی به ۵۰ هزار تست در روز برسانیم و حدود ۵۰ هزار تست سریع هم انجام دهیم و ظرفیت تست روزانه کرونا را به ۱۰۰ هزار تست در روز برسانیم.
سمیعی گفت: رسیدن به این مرحله از تشخیص مبتلایان کرونا در کشور به ورود هر چه سریعتر کیت های تشخیص سریع و همچنین ورود دستگاهها و تجهیزات آزمایشگاهی خواندن کیت های تشخیص «پی سی آر» بستگی دارد که امیدواریم هر چه زودتر انجام شود.
وی افزود: کیت های سریع حدود ۸۰ درصد با تست های «پی سی آر» انطباق دارند و از نظر دقت تشخیص یک مقدار عقب تر هستند اما چون نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی ندارند و سریع نتیجه آنها در همان مراکز ۱۶ ساعته مشخص می شود برتری عملیاتی دارند.
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت درباره انجام تست تشخیص کرونا در بخش خصوصی گفت: هر هفته تقریبا دو آزمایشگاه خصوصی تایید می شوند، مجوز می گیرند و به آزمایشگاههای تشخیص کرونا در بخش خصوصی اضافه می شود این آزمایشگاهها به سامانه پرونده الکترونیک سطح یک وزارت بهداشت متصل می شوند و روزانه باید نتایج آزمایش افراد را در این سامانه ثبت کنند تا وزارت بهداشت از آمار آنها مطلع شود.
وی افزود: تاکنون نتایج آزمایشگاههای کرونا در بخش خصوصی به وزارت بهداشت اعلام نمی شد اما در هفته های آینده آمار آنها در اختیار وزارت بهداشت قرار می گیرد و البته نظارت بر این آزمایشگاه نیز بیشتر می شود.