محمد دیالمی، کارشناس حوزه بین‌الملل نفت در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آینده بازار نفت با اشاره به اینکه دو موضوع مؤثر بر بازار نفت در این روزها بدون شک انتخابات آمریکا و ویروس کووید -۱۹ است، گفت: بنا بر گزارشات مختلف مصرف روزانه نفت جهان در سال ٢٠٢٠ نسبت به سال ٢٠١٩ میلادی، بین ۷ تا ۸ میلیون بشکه کاهش داشته و رقم مصرف به حدود ۹۲ میلیون بشکه در روز رسیده است که همین موضوع موجب ایجاد فشار بر بازار می‌شود.

وی افزود: از سویی دیگر شاهد ورود موجب دوم کرونا به اروپا و البته آمریکا هستیم. در چنین حالتی شاهد قرنطینه و کاهش ترددها هستیم و حتی سفرهای هوایی نیز به حالت عادی بازنگشتند و شاهد دورکاری هستیم که همگی بر کاهش مصرف انرژی و نفت مؤثر بودند.

کاهش تولید، کاهش مصرف انرژی

دیالمی با تاکید بر اینکه شیوع کرونا موجب شکنندگی بیشتر اقتصاد شد، تصریح کرد: منهای کاهش مصرف انرژی و آسیبی که اقتصاد انرژی دیده است، باید گفت تولید ناخالص ملی بسیاری از کشورها کاهش قابل توجهی داشته است همین امر در نهایت موجب کاهش مصرف انرژی می‌شود.

به گفته این کارشناس حوزه بین‌الملل نفت به دلیل کرونا در ایران شاهد کاهش مصرف بنزین بودیم که البته خاص ایران نیست و در همه دنیا شاهد چنین روندی هستیم. در اثر مصرف کمتر بنزین، گازوئیل و سوخت جت، فشار بر پالایشگاه‌ها بیشتر می‌شود.

وی اظهار داشت: در نتیجه کرک اسپرد (سودآوری) پالایشگاه‌ها کمتر شده که این باعث می‌شود یا پالایشگاه‌ها کمتر سوخت تولید کنند یعنی با ظرفیت کمتری کار کنند یا اینکه پالایشگاه را برای همیشه تعطیل کنند. اگر به نرخ بهره برداری مثلاً پالایشگاه‌های آمریکا نگاه کنید، در این شروع فصل سرد، به ۷۵ درصد رسیده است؛ این در حالی است که برای مقایسه، پارسال در همین زمان حدوداً ۸۶ درصد بود.

کاهش سودآوری و بهره وری پالایشگاه‌ها

دیالمی با بیان اینکه کرک اسپرد نفت خام wti به بنزین، الان زیر ۹ دلار رسیده که نسبت به پارسال حدوداً ۳ دلار کمتر است و کرک اسپرد wti به گازوئیل به ۱۱ دلار رسیده که نسبت به پارسال حدوداً ۱۳ دلار کمتر است، ادامه داد: در چنین شرایطی می‌توانیم متوجه شویم که وضعیت پالایشگاه‌ها چقدر سخت است. چنین روندی موجب تعطیلی برخی پالایشگاه شده است.

این کارشناس حوزه بین‌الملل نفت گفت: مثلاً پالایشگاه ۲۱۱ هزار بشکه‌ای کمپانی شل در Convent لوئیزیانا یا پالایشگاه ۱۳۸ هزار بشکه‌ای شرکت bp در ایالت استرالیای غربی، پالایشگاه ۲۵۰ هزار بشکه‌ای کمپانی شل در سنگاپور و همچنین به لیست بلند بالا از پتروپالایشگاه های کمپانی‌های معروف دیگر مثل ماراتن، فیلی پ۶۶ و … همگی با افت تولید رو به رو بوده‌اند.

وی با اشاره به اینکه از طرفی تولید نفت کاهش داشته است، توضیح داد: مثلاً در آمریکا تولید از ۱۳ میلیون بشکه تولید ابتدای سال، هم اکنون به زیر ۱۱ میلیون بشکه رسیده است. اوپک هم احتمالاً تصمیم به تمدید برنامه کاهش تولید دارد و باید منتظر جلسه آتی اوپک باشیم.

نقش واکسن کرونا بر بازار نفت

دیالمی گفت: با توجه به این حجم تأثیر کرونا بر بازار نفت، بالطبع خبر ساخت واکسن می‌تواند که بازار و نگاه به بازار را مثبت کند، اما فعلاً نمی‌تواند حقایق حال حاضر بازار نفت را تغییر دهد پس بازار دوباره نیاز به بازگشت به تعادل دارد.

این کارشناس نفتی اظهار داشت: در دنیای ما هنوز مواردی که بر شمردیم مثل بازگشت اقتصاد به حالت سال ۲۰۱۹، افزایش تعداد پروازها و … اتفاق نیفتاده است. از سویی دیگر واکسن کمپانی pfizer ، هنوز با مشکلاتی نظیر شرایط حمل یا میزان مؤثر بوده و …همراه است.

وی تصریح کرد: حالا اگر اینجا از من بپرسید که خوب پس باید قیمت نفت کاهش یابد تا به نقطه قبل برسد؟، پاسخ این است که معلوم نیست چون از نظر من، قیمت نفت wti برای مدت طولانی زیر ۴۰ دلار مانده بود و با توجه مقایسه حجم ذخایر در حال حاضر و متوسط ۵ ساله، به نظرم نیاز بود که قیمت بالای ۴۰ دلار باشد. اما بازار است و تصمیم گیرانش و تعداد شرکت کننده‌های آن زیاد است و نظرهای گوناگون دارند که به این راحتی نمی‌شود محدوده مشخصی را برای قیمت تعیین کرد.