در همیــن زمینه، خبــــرنگار فـــــولاد با علیرضا مولوی‌زاده، رئیس تروپرسس شرکت فولاد مبارکه گفت‌وگو کرده که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.

لطفا نحوۀ فعالیت واحد متالورژی و روش‌های تولید (MPT) را توضیح بدهید.

واحد متالورژی و روش‌های تولید (MPT)، از دو زیرمجموعۀ تروپروسس (TPR) و استاندارد و کنترل فنی (TSC) تشکیل شده است. جنبه‌های متالورژیکی فعالیت‌های واحد MPT در بخش TPR متمرکز شده و ازآنجاکه تغییرات متالورژیکی و مشخصه‌های تولید دارای بار مالی است و بر قیمت تمام‌شدۀ محصول تأثیر می‌گذارد، جنبه‌های مالی این اقدامات توسط بخش TSC رصد و کنترل هزینه می‌گردد تا بهینه‌ترین شرایط از نظر متالورژیکی و اقتصادی حاصل شود.

 گریدهای تجاری‌سازی‌شده چیست و مشخصه‌های آن چگونه است؟

کلیۀ گریدهای تجاری‌سازی‌شده براساس استانداردهای بین‌المللی است و مشخصه‌های آن‌ها (نظیر ابعاد، کیفیت سطح و…) در کتابچۀ توان تولید (SPM) آمده است که با استفاده از آن، مشخصه‌های قابل‌تولید تعیین می‌شود. با توجه به مکانیزه بودن فرایند، ثبت و پیرایش سفارش انجام می‌شود. در ابتدا، نیازمندی‌های فنی مشتری به لحاظ گرید فولادی، ابعاد، کاربرد محصول نهایی، تناژ و تلرانس‌ها از طریق بازاریاب فروش در سیستم پذیرش سفارش‌ها وارد می‌شود و در مرحلۀ پیرایش سفارش، تبدیل و تکمیل اطلاعات درخواستی مشتری انجام می‌گیرد. در مرحلۀ بعد، کلیۀ پارامترها و مشخصه‌های عملیاتی موردنیاز واحدهای تولیدی، کنترل کیفی و آزمایشگاه در برنامۀ کاری درج و سفارش در صف تولید قرار می‌گیرد. کلیۀ واحدهای تولیدی موظف‌اند که بر اساس مشخصه‌های فنی درج‌شده در برنامۀ کاری اقدام به تولید نمایند.

به درخواست‌ها و سفارش‌هایی که تاکنون سابقۀ تولید آن‌ها وجود نداشته چگونه پاسخ می‌دهید؟

در میان سفارش‌های مشتریان، درخواست‌هایی وجود دارد که از نظر گرید تجاری یا ابعاد سابقۀ تولید آن‌ها در فولاد مبارکه وجود ندارد. تصمیم‌گیری در مورد قابلیت تولید هریک از این سفارش‌ها نیز از وظایف واحد MPT است. جهت اطمینان از امکان‌پذیری تولید این‌گونه سفارش‌ها، لازم است توان تولید خطوط بررسی شود و پارامترهای تولیدی جدید طراحی گردد. کارشناسان واحد MPT در طراحی پارامترهای تولید گریدهای جدید از آزمون‌های آزمایشگاهی، نرم‌افزارهای شبیه‌سازی ترمودینامیکی و ترمومکانیکال و نیز شبیه‌سازی فیزیکی فرایندهای تولید در مقیاس آزمایشگاهی بهره می‌گیرند. به این ترتیب، آزمون‌وخطای تولید آزمایشی به حداقل ممکن می‌رسد. پس از طی این مراحل، ارسال کارت ساخت و طراحی دادۀ مناسب صورت می‌گیرد. نهایتا پس از اخذ تأیید نواحی تولیدی، سفارش‌های آزمایشی ثبت و تولید با تناژ محدود انجام می‌شود. این سفارش‌ها، مستقیما از سوی واحد متالورژی و روش‌های تولید سفارش‌گذاری می‌شود. پس از آن، خواص موردنظر با استانداردهای بین‌المللی سنجیده می‌شود و اگر مطابق با استاندارد باشد، تست عملیاتی در کارخانۀ مشتری صورت می‌گیرد و بعد از آن، ثبت سفارش مطابق رویه‌های معمول در مقادیر انبوه مورد نیاز مشتری انجام می‌شود.

 واحد تروپروسس چه اقداماتی انجام می‌دهد؟

 این واحد در خصوص تأمین درخواست مشتریان، وظیفۀ برقراری ارتباطات لازم بین واحد فروش و کلیۀ واحدهای فنی و عملیاتی تولید، برنامه‌ریزی تولید، کنترل کیفی و آزمایشگاه‌ها را بر عهده دارد. این واحد درخصوص نیازمندی‌های فنی مشتریان، با واحد پشتیبانی فنی مشتریان در ارائۀ مشاوره فنی برای انتخاب گرید تجاری مناسب با مصرف مشتری و یا بهبود در خواص محصولات مصرفی، بررسی فنی ادعاهای مشتریان و انجام اقدامات اصلاحی جهت رفع عیوب محصولات همکاری می‌کند.

ارتباط با مراکز علم و فناوری و تعریف پروژه‌های تحقیقاتی هدفمند در راستای بهبود فرایندهای تولید و رفع عیوب و مشکلات متالورژیکی و همچنین تولید فولادهای ویژه از دیگر اقدامات این واحد است.

به‌طورکلی در خصوص واحد MPT نیز باید گفت: این واحد تدوین دستورالعمل‌های متالورژیکی و تعیین سیکل تولید محصولات را به عهده دارد. ازجمله مهم‌ترین این پارامترها می‌توان به آنالیز شیمیایی، نحوۀ خنک‌کاری تختال، درجه حرارت‌های مرتبط با نورد گرم، میزان کاهش ضخامت در نورد سرد، سیکل حرارتی پخت در آنیل جعبه‌ای و نیز درجۀ حساسیت کنترل کیفی محصول در مراحل مختلف تولید اشاره کرد. همان‌گونه که پیشتر اشاره شد، این مشخصه‌ها از طریق سیستم پیرایش سفارشات به کلیۀ واحدهای تولید، برنامه‌ریزی و کنترل کیفی آزمایشگاه ارسال و عملیاتی می‌شود.

این واحد در زمینۀ رفع مشکلات تولید، بهبود و افزایش راندمان کمّی و کیفی محصولات و کاهش هزینۀ تولید مشارکت فعال دارد و با اصلاحات صورت‌گرفته در طراحی فرایند تولید محصولات، در بهبود پارامترهای تولید و کاهش هزینه با نواحی تولیدی همکاری می‌کند.

واحد MPT با به‌کارگیری برنامۀ سالانۀ تعمیرات و توسعۀ شرکت، مقادیر استاندارد پایه و تعداد نیروی انسانی از طریق روش اجرای بارگذاری ماشینی معکوس (GBML) با تعیین بهای تمام‌شده، نقش مؤثری در تهیۀ برنامۀ اقتصادی شرکت فولاد مبارکه ایفا می‌کند. به‌علاوه اینکه این واحد ضمن تعامل گسترده نقش محوری در هماهنگی بین شرکت‌های زیرمجموعه برای استفاده از ظرفیت حداکثری آن‌ها دارد.