به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، طرح تابستانه کتاب ۱۴۰۰، هجدهمین دوره از طرح های حمایت از کتابفروشان و مخاطبان کتاب، با برجای گذاشتن آماری قابل توجه به کار خود پایان داد. این دوره از طرح ویژگی هایی داشت که آن را از دیگر دوره ها متمایز کرده بود، مشارکت بالای کتابفروشان، افزایش ۵۰ درصدی یارانه اختصاص یافته به مخاطبان و از سوی دیگر استقبال از این دوره طرح، برخی از نکات این دوره هستند.
کتابفروشان؛ کیست آنکه شکر یکی از هزار کرد؟
در این دوره از طرح فصلی تعداد کتابفروشان عضو به عدد هزار نزدیک شد و ۹۷۵ کتابفروشی در سراسر کشور در آن حاضر بودند و بنا بر آمار نهایی خانه کتاب، بیش از ۹۴۵ کتابفروشی، فروش داشتند. تهران با ۱۶۲ کتابفروشی بیشترین آمار فروش را با رقمی نزدیک به ۴ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان، برای خود ثبت کرده است که باید فروش پستی و تلفنی را در نظر گرفت که بخشی از آن ارسال به خارج از تهران نیز بوده است. پس از تهران، خراسان رضوی با فروش ۳ میلیارد و صد و پنجاه میلیون تومانی، رتبه دوم پرفروش ترین کتابفروشی ها را در اختیار دارد و که این آمار از ۱۲۳ کتابفروشی در سراسر استان به دست آمده است.
اصفهان نیز با ۹۳ کتابفروشی، فروش حدود ۳ میلیارد تومانی را برای خود ثبت کرده است.
کتاب‌ها؛ حیران بماند هر که درین افتکار کرد
آمار فروش کتاب‌ها در این دوره از طرح ۴۷۴ هزار و ۹۱۶ جلد ثبت شده است که با وجود افزایش قیمت کتاب ها و افزایش تخفیف اختصاص یافته، از فروش طرح بهارانه کتاب که کمتر از ۳ ماه پیش برگزار شد، رقم کمتری را نشان می دهد. در بهارانه کتاب ۱۴۰۰، ۵۶۱ هزار و ۸۹۳ نسخه کتاب به ارزش بیش از ۲۲ میلیارد تومان به فروش رسید اما در این دوره با وجود افزایش بیش از ۵ میلیارد تومانی فروش نهایی، تعداد کتاب به گونه قابل توجهی کاهش یافته است و شاهد کاهش ۸۶ هزار نسخه ای آن بوده ایم.
تهران با فروش ۷۵ هزار و ۱۴۴ نسخه در جایگاه نخست و پس از آن خراسان رضوی با ۵۴ هزار و ۸۷۳ و اصفهان با بیش از ۴۴ هزار نسخه کتاب، پرفروش ترین استان ها بر اساس تعداد نسخه به شمار می آیند که با تعداد کتابفروشی ها و آمار فروش، چندان دور از ذهن نیست.
افزایش اعتبار؛ آن کو که نظر ز سر اعتبار کرد؟
افزایش ۵۰ درصدی اعتبار طرح و رسیدن آن از ۲۰۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان، با این که رقم فروش کتاب را افزایش داد، نتوانست روی فروش نسخه ها تاثیر بگذارد، هر چند آمار فروش نشان می دهد که رقم فروش نهایی طرح قایب توجه بوده است و افزایش ۳۵ درصدی از فروش نهایی راشاهد بوده ایم.
افزایش اعتبار با توجه به پایان ترم تحصیلی دانشگاه ها و قرار گرفتن در میانه تابستان، فرصتی برای فروش کتاب های غیر درسی بوده است که قیمت تمام شده آن ها یارانه های مخصوص دانشگاهی را ندارد و کتاب های عمومی به نوعی با افزایش قیمت مهارناپذیر مواجه هستند، شاید بخشی از ناهماهنگی میان فروش ریالی، افزایش اعتبار و تعداد نسخه ها همین نکته باشد.
طرح تابستانه ۱۴۰۰؛ ما را به حسن عاقبت امیدوار کرد
پایان طرح تابستانه کتاب ۱۴۰۰، به طور کلی نشان دهنده تفاوت هایی در روند برگزاری طرح های حمایتی از ناشران، کتابفروشان و مخاطبان کتاب است اما دستاوردهای آن باید در طول زمان سنجیده شود اما در عین حال باید این نکته را در نظر گرفت که هوشمندی در افزایش اعتبار با توجه به دوره های گذشته، نکته مهم این دوره بوده است.
این دوره از طرح که آخرین دوره آن در دوران وزارت سیدعباس صالحی و دولت دوازدهم خواهد بود، روندی چون همیشه را در پیش گرفته است، چارچوبی که به قول معاون خانه کتاب و ادبیات ایران، اکنون به ثبات رسیده و نیازی به تغییر در کلیات ندارد، این طرح ها از جمله حمایت هایی است که کتابفروشان، برگزاری آن را در ایام رکود فروش کتاب در همه‌گیری کووید ۱۹ ضروری می دانند.
طرح های فصلی در دوران کرونا یکی از مهم ترین حمایت هایی بوده که از طرف معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ناشران و کتابفروشان انجام شده است و به ویژه در سه سال اخیر، با پرداخت های به موقع و تسویه کامل حساب ها در سریع ترین زمان ممکن، فرصت نجات بخشی به ویژه برای کتابفروشی های مستقل را رقم زده است که باید دید در پاییز و زمستان ۱۴۰۰ نیز شاهد برگزار خواهیم بود؟
طرح‌های فصلی فروش کتاب
به گزارش ایرنا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۱۳۹۴ برای هدفمندکردن یارانه نشر طرح های فصلی فروش کتاب را آغاز کرد؛ در این طرح ها کتابفروشی ها می توانند روی فروش کتاب به خریداران تخفیف بدهند و مبلغ تخفیف داده شده را از وزارت خانه دریافت کنند. در این طرح ها که با نام طرح های فروش فصلی مشهور شده اند، توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشی هایی که شرایط لازم را داشته باشند انجام می‌شود که آن‌ها می توانند کتاب های خود را که با شرایط تعیین شده مطابقت داشته باشند به خریداران بفروشند.
تاکنون بیش از ۱۷ طرح فصلی کتاب برگزار شده و هجدهمین دوره طرح توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشی‌ها (طرح‌های فصلی فروش کتاب)، با عنوان تابستانه کتاب ۱۴۰۰ از نهم تا پانزدهم مردادماه، در کتابفروشی‌های عضو طرح سراسر کشور برگزار شد.
