کالا خبر، اعضای کمیسیون عمران مجلس از بورس کالای ایران بازدید و با فرآیندهای معاملاتی این بورس در بازارهای مختلف آشنا شدند؛ پس از بازدید، نشست مشترکی میان کمیسیون عمران مجلس با رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیرعامل بورس کالای ایران و قائم مقام و مدیران ارشد بورس کالا برگزار شد.

محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس در این نشست گفت: باید به کمک سیاست‌گذاران شرایطی مهیا شود تا کل تولیدات محصولات مهم و کالاهای اساسی کشور در بورس کالا عرضه تا زنجیره‌ای از شفافیت در مبادلات کالایی ایجاد شود؛ در این زمینه اینکه یک شرکت تولیدی تنها بخشی از محصولاتش را در بورس کالا عرضه کند و بخشی دیگر را خارج از بورس بفروشد مورد قبول نیست.

رضایی کوچی ادامه داد: همچنین در حوزه ساخت یک میلیون مسکن در سال، یکی از موضوع های مهم، تامین مصالح ساختمانی از جمله سیمان و فولاد است که در این بخش نیز باید همه سیمان و فولاد در زنجیره تولید در بورس کالا عرضه شود تا از این مسیر در حوزه تولید مسکن خللی ایجاد نشود.

وی اظهار داشت: برای ورود کل تولیدات در بورس کالا به زودی نشستی با وزیر صمت و رئیس سازمان بورس در کمیسیون عمران برگزار خواهد شد تا مقدمات برای ورود کل تولیدات کالاهای مهم در بورس کالا مهیا شود.

رئیس کمیسیون عمران مجلس در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا نیز گفت: هر جا شاهد رشد قیمت کالاها هستیم یعنی عرضه متناسب با تقاضا انجام نشده است و در بحث خودرو نیز باید با رشد عرضه‌ها در بورس کالا به سمت تعادل بازار خودرو قدم برداریم.

رضایی کوچی تصریح کرد: بورس کالا به عنوان یک بستر شفاف برای مبادلات، شرایط واقعی بازار را به سیاست‌گذاران مخابره می‌کند و به نوعی در مواقع التهاب بازارها، هشدار وضع بازار را به متولیان گوشزد می‌کند که تاکید می‌شود عرضه کامل تولیدات در بورس کالا راهکار حرکت به سمت تعادل در بازارهای کالایی است.

بورس کالا، بازوی تحقق شفاف و حذف فساد

کمال علیپور، عضو کمیسیون عمران مجلس نیز در ادامه در این نشست اظهار داشت: دولت الکترونیک و شفاف‌سازی در اقتصاد یکی از ماموریت‌های مهم اقتصادی کشور است که بورس کالای ایران در حوزه بازارهای کالایی بازوی اصلی برای تحقق شفاف و فسادزدایی به شمار می‌شود.

علیپور افزود: با عرضه کل محصولات تولیدی کشور در بورس کالا، یک گلوگاه مهم برای رصد نیاز کشور ایجاد می‌شود که در این بستر، کشف قیمت‌ها به شیوه ای عادلانه انجام می‌شود به این ترتیب عرضه های کامل در بورس کالا از ملزومات است.

این نماینده مجلس اظهار داشت: بررسی‌های آماری بیانگر عملکرد مطلوب سازوکار بورس کالا در حوزه فولاد و سیمان است به نحوی که طی یکسال گذشته تعادل خوبی در این حوزه برقرار شده و با ایجاد شفافیت از بروز رانت و فساد در این بازارها نیز جلوگیری به عمل آمده است.

او افزود: تناسب میان عرضه و تقاضا، مهم ترین رکن برای ایجاد تعادل در بازار است که در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا رشد عرضه‌ها می‌تواند بازار را گام به گام به سمت تعادل هدایت کند.

صدیف بدری، دیگر عضو کمیسیون عمران مجلس نیز در این جلسه گفت: پیشنهاد می‌شود در برنامه های منظمی در صداوسیما، مزایای بورس کالا برای همگان از جمله عامه مردم تشریح شود تا اهمیت بورس کالا و شفاف سازی مبادلات کالایی برای اقتصاد بیش از گذشته نمایان شود.

در این نشست مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بورس کالا با میزبانی از عرضه کالاهای مهم و اساسی کشور، شبیه به یک دماسنج عمل می‌کند که وضعیت بازار را به سیاست‌گذاران نشان می‌دهد.

عشقی افزود: در برخی مواقع به دلیل رشد تقاضا، دما در این دماسنج بالا می‌رود و یک هشدار برای متولی بازار ارسال می‌شود تا طبق داده‌های شفاف بورس کالا، تصویر روشنی از عرضه و تقاضای بازار را مشاهده و بهترین تصمیم را در جهت تعادل بازار اتخاذ کند. در این میان بعضا انتقادهایی به دماسنج وارد می‌شود که منطقی نیست؛ زیرا رسالت بورس کالا، گزارشگری به مسوولان است تا در زمانی کوتاه امکان تعادل بخشی به معاملات و بازار فراهم آید.

رئیس سازمان بورس ادامه داد: همه تلاش ما در بورس‌های کالایی، استقرار یک فضای متعادل و منطقی برای مبادلات کالاها و کشف واقعی قیمت‌هاست به طوری که در حوزه خودرو نیز انتظار این است با حذف قیمت‌گذاری دستوری و رشد عرضه ها در بورس کالا، روند تولید خودرو در کشور بالا رود و به مرور با ایجاد تناسب میان عرضه و تقاضا، تعادل در بازار حکمفرما شود.

وی گفت: یکی از نقاط قوت بورس کالا، فراهم آوردن یک برنامه مشخص و بلندمدت برای عرضه و معامله کالاها در طیف‌های مختلف است. چون عرضه کالاها در روزهای مشخصی از هفته انجام می‌شود به همین دلیل، فعالان بازارهای کالایی امکان برنامه‌ریزی خرید و تولید را پیدا کرده‌اند.

تهیه گزارش «التهاب» و مخابره به سیاست گذار

حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران نیز در این نشست با بیان اینکه در بورس کالا تقریبا تمامی محصولاتی که با حجم بالا تولید می‌شوند به ویژه کالاهای واسطه‌ای تولید، مورد معامله قرار می گیرند، گفت: بورس کالا در ایران از ابتدا فعالیت خود را با معاملات فلزات در سال ۱۳۸۲ آغاز کرد و با محصول میلگرد پرونده معاملات بورس فلزات شروع شد.

وی افزود: در ادامه سایر فلزات اضافه شدند و در گام بعدی نوبت به محصولات کشاورزی، پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و سیمان رسید؛ به تازگی نیز شاهد ورود خودرو به بورس کالا هستیم.

سلطانی‌نژاد با اشاره به ارزش معاملات بورس کالای ایران در سال گذشته گفت: ارزش کل معاملات بورس کالا در سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۶۷۰ هزار میلیارد تومان بود که این رقم به معنای آن است که گردش مالی بورس کالا معادل ۷ تا ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) بوده است.

وی با اشاره به توسعه روزافزون بورس کالا طی چند سال اخیر اظهار کرد: کالاهای بسیاری در این سال ها به بورس کالا ورود پیدا کرده اند و در حوزه محصولات کشاورزی نیز علاوه بر معاملات فعلی که در بخش بازارهای مالی در جریان است، برنامه‌های جدیدی را در دستور کار داریم.

سلطانی نژاد به تهیه گزارش التهاب از سوی بورس کالا و ارسال به مراجع نظارتی و سیاست‌گذاری اشاره کرد و گفت: بورس کالا به واسطه رسالت مهمی که دارد به صورت دوره ای و منظم با بررسی روند معاملات بازارها اقدام به تهیه و ارسال گزارش التهاب می‌کند تا همه مراجع نظارتی و سیاست گذاری در جریان فرآیندهای بازار و دلایل ایجاد التهاب در بازار یک محصول قرار بگیرند.

او در پایان گفت: به عبارت دقیق تر، گزارشگری منظم بورس کالا به واسطه شفافیت بالای اطلاعاتی، میزان تب بازار را به سیاست‌گذار اعلام می‌کند تا بهترین و کارآمدترین نسخه برای بهبود شرایط بازار اتخاذ شود.

عرضه خودرو به نفع خریدار، فروشنده و دولت

سید جواد جهرمی، قائم مقام بورس کالای ایران نیز در این نشست ضمن تشریح فرآیندهای معاملاتی در بخش‌های سیمان، زنجیره فولاد و خودرو گفت: آمارها بیانگر آن است که با ورود کل سیمان کشور به بورس کالا، التهاب‌های گذشته در این بازار کنار رفته و شرایط برای خرید آسان مشتریان بزرگ و کوچک مهیا شده است؛ تعادل بازار سیمان و همچنین فولاد با وجود نوسانات ارزی شکل گرفته که دلیل اصلی آن اعتماد به سازوکار بورس و عرضه‌های مطلوب بوده است.

وی در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا نیز عنوان کرد: با عرضه خودرو در بورس کالا دولت از محل مالیات بر ارزش افزوده، خودروساز به واسطه حذف قیمت‌گذاری دستوری و مصرف‌کننده به واسطه خرید ارزان‌تر از بازار غیررسمی منتفع شده‌اند و در صورت افزایش عرضه‌ها، شرایط برای تحقق این اهداف و کوتاه شدن دست واسطه‌ها از بازار خودرو مهیا می‌شود.

گفتنی است در پایان این جلسه، محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس از برگزاری جلسات مشترک دیگر طی هفته‌های آینده میان کمیسیون عمران مجلس، وزارت صمت، سازمان بورس و بورس کالا با محوریت تحقق موارد قانونی در حوزه قانون جهش تولید مسکن و تامین محصولات مورد نیاز ساخت مسکن از بورس کالا و لزوم عرضه کامل محصولات تولیدی کشور در این بورس خبر داد.