دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با بیان اینکه در سنوات اخیر، مناطق آزاد برخی مزیت‌های قانونی خود را از دست داده‌اند گفت: از سال ۱۴۰۱ شاهد حذف مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد کشور هستیم. در مناطق آزاد مزیت‌ها و مشوق‌های قانونی در نظر گرفته می‌شود که سرمایه‌گذار بتواند با کمک این مشوق‌ها تولید ثروت و درآمدزایی برای کشور داشته باشد. 

رضا مسرور با تاکید بر اینکه ابلاغ بخشنامه‌های متعدد دستگاه‌های اجرایی موجب حذف برخی مزیت‌های قانونی در مناطق آزاد شده است افزود: بحث تحریم و کمبود ارز در کشور باعث شد تصمیماتی در کشور گرفته شود که این تصمیات به مناطق آزاد هم تعمیم پیدا کرد و باعث شد این مناطق به تدریج کارکرد خودشان را از دست بدهند.

وی بیان اینکه پیگیر هستم با حمایت دولت برخی از این بخشنامه‌ها را تغییر دهیم، گفت: هدف ما این است که با حمایت دولت اتفاقات گذشته مجدد در این مناطق تکرار نشود. بخشنامه‌ها نباید با یک قانون در تضاد باشند، سعی ما در دبیرخانه شورایعالی بر پیشگیری از ابلاغ و اعمال بخشنامه‌های متعارض جدید دستگاه‌های اجرایی و اصلاح و تغییر بخشنامه‌ها با حمایت دولت است.

دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از پیگیری برای واردات خودروهای بنزینی در مناطق آزاد کشور خبر داد و افزود: در داخل کشور مجاز هستیم خودروی سواری بنزینی وارد کنیم ولی مناطق آزاد از این قانون مستثنی بودند، در همین راستا پیرو مذاکره با وزیر اقتصاد و معاون اول رئیس جمهور بدنبال رفع این محدودیت هستیم و طی هفته آتی تصویب نامه محدودیت واردات خودرو به مناطق آزاد برداشته خواهد شد.

مسرور در پاسخ به اینکه چرا مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نقشه راه توسعه‌ای مشخصی ندارند افزود: اقدامات پراکنده‌ای در این خصوص انجام شده، اکثر مناطق ما دارای طرح جامع هستند. به منظور یکپارچه کردن این اقدامات تیم مشخصی در حال بازنگری و تهیه و تدوین سند راهبردی مناطق است، در نظر داریم با توجه به اولویت‌ها و مزیت‌های مشخص هر منطقه سند راهبردی را تا پایان سال تهیه و جهت تصویب به شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی ارائه دهیم.

وی در ادامه به حذف معافیت بر ارزش افزوده در مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: حذف معافیت‌های مالیاتی علاوه بر فرار سرمایه از این مناطق، افزایش قیمت محصولات تولیدی را هم به همراه داشت. مالیات صرفا برای کالاهایی صدق می‌کرد که بعد از تولید در مناطق به سرزمین اصلی فرستاده می‌شد نه برای صادر کنندگان.

این مقام ارشد در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به برنامه‌های در دست اقدام دبیرخانه شورای‌عالی برای رفع این مشکل نیز گفت: برنام‌های ما به دو بخش تقسیم می شود، بخش اول اصلاح قانون چگونگی اداره مناطق آزاد که اقداماتی در این خصوص انجام شده و بزودی برای وزارت اقتصاد ارسال خواهیم کرد تا بتوانیم با حمایت دولت این مشکل را رفع کنیم و بخش دوم تعامل با نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که بتوانیم تا پایان سال‌جاری این مشکل را رفع کنیم.

رضا مسرور در پاسخ به این سوال که چرا مناطق آزاد ما در زمان تاسیس از زیرساخت‌های لازم برخوردار نیستند گفت: مدل ایجادی مناطق آزاد در ایران با جهان متفاوت است. بیشتر مناطق آزاد ایران در نسل سوم و خدمات محور هستند. با همکاری منابع معتبر در حال تنظیم سند راهبردی هستیم تا بتوانیم مناطق آزاد را به نسل هفتم که فناوری محور، دیجیتال محور و متکی بر اقتصاد دانش بنیان است ارتقا دهیم.

وی با بیان اینکه مناطق آزاد بر عکس مناطق ویژه اقتصادی ظرفیت و موقعیت آنها خدمات محور است نه تولید محور افزود: مناطق آزادی مثل کیش، قشم و چابهار از ابتدا اولویت و مزیت آنها بر پایه ترانزیت و تجارت بوده است. ما به دنبال این هستیم منطقه آزاد کیش را به نسل هفتم ارتقاء دهیم و به هاب مالی و اقتصاد دیجیتال تبدیل کنیم.

دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ادامه به تراز تجاری مثبت مناطق ویژه اقتصادی در مقایسه با مناطق آزاد اشاره کرد و گفت:  5/8 میلیارد دلار صادرات و ۵/۳ میلیارد دلار واردات تراز تجاری مناطق ویژه اقتصادی است و از این حیث مثبت است. در مناطق آزاد محاسبه تراز تجاری متفاوت است و نباید کالاهای عبوری در آن محاسبه شود. تراز تجاری در مناطق آزاد بدون در نظر گرفتن واردات ماشین آلات صنعتی برابر است.
مسرور ادامه داد: در ارزیابی سال آینده مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در بخش صادرات، کارگروه صادراتی تشکیل شده و مسئله سنجی در این حوزه در حال انجام است.

وی در خصوص برنامه‌های آتی برای جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین موضوعاتی که سرمایه‌گذار را ترغیب به سرمایه‌گذاری می‌کند بحث مزیت‌ها و مشوق‌های سرمایه‌گذاری است. ما در مزیت‌های رقابتی مشکل داریم. موضوع «امنیت سرمایه‌گذاری» یک مزیت رقابتی مهم است و نباید با تغییر دولت‌ها برنامه‌ها و سیاست‌های مناطق تغییر کند. در حال شناسایی مزیت‌های رقابتی هر منطقه به طور مجزا هستیم و در یک سند راهبردی که در حال تدوین است، مزیت‌های رقابتی مناطق مشخص و به آنها تکلیف خواهد شد.

این مقام ارشد در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: مناطق آزاد یعنی خلق مزیت، تا جایی که توان و قانون اجازه می‌دهد باید به خلق مزیت و بهبود فضای کسب اهتمام ویژه داشته باشیم. زنجیره انرژی و بانکرینگ(سوخت‌رسانی دریایی)، یکی از مزیت‌های رقابتی مهم است که در منطقه‌ای مانند قشم باید از آن بهره‌برد.

رضا مسرور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا اغلب درآمد مناطق آزاد از طریق واردات و فروش زمین است؟ گفت: ۲۹ همت کل بودجه مناطق آزاد است و تنها ۲۳ درصد از آن به فروش زمین اختصاص دارد که باید این درصد را کاهش دهیم. موضوع تامین مالی و انتشار اوراق از دیگر موضوعاتی است که برای سال آینده به جد پیگیری خواهیم کرد.

وی با تاکید بر اینکه در مناطق آزاد نباید سرمایه‌گذاری جذب شود که بازار هدف آن داخل کشور باشد این جهت‌دهی را دبیرخانه شورای‌عالی به مناطق اعلام خواهد کرد.  

دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در خصوص لزوم شفاف‌سازی اطلاعات سرمایه گذاری و صادرات در مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: هر چقدر اطلاع رسانی بیشتر انجام شود به همان نسبت ابهامات مردم در خصوص میزان سرمایه گذاری، صادرات و واردات کالا به مناطق کاهش خواهد یافت.

مسرور در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه چرا آمار صادرات و واردات مناطق آزاد با آمار گمرک ج.ا.ا متفاوت است اظهار داشت: کلیه سازمان‌های مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ملزم به ارائه آمار عملکردی خود از جمله تولید و صادرات هستند. یکی از دلایل تفاوت در آمار مناطق آزاد و گمرک به دلیل تفاوت در رویه‌های صادرات مجدد و خدمات فنی و مهندسی است.

وی اظهار داشت: با رایزنی‎‌هایی که با دولت، وزیر اقتصاد و وزیر صمت انجام شد درخواست کردیم بخشنامه‌هایی که مقایر با قانون مناطق هستند منتشر نشوند. این در قالب بخشنامه‌ در خواست کردیم که از طریق معاون اول رئیس جمهور به دبیر هیئت دولت ارسال شده که به صورت بخشنامه اعلام شود، این به سرمایه‌گذاران کمک می کند با امنیت خاطر فعالیت کنند. این مهم را در دولت چهاردهم مرتفع خواهیم کرد.

دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در خصوص رشد بیش از ۲۵ درصدی صادرات غیر نفتی نیز اشاره کرد و افزود: در تلاش هستیم برای سال آینده با یک برنامه‌ریزی دقیق و منسجم، رشد بیش از ۲۵ درصدی صادرات غیرنفتی مقرر در برنامه هفتم توسعه را محقق سازیم. 

مسرور در پایان به چهار معیار اصلی دبیرخانه شورای‌عالی در انتخاب مدیران مناطق آزاد نیز اشاره کرد و گفت: کارآمدی، سلامت، ترجیحا بومی بودن و توجه به شعارهای دولت چهاردهم چهار معیار اصلی دبیرخانه شورای‌عالی در انتخاب مدیران مناطق آزاد است. البته در نظر داریم از نیروهای متخصص مناطق نیز در این مدیریت‌ها استفاده کنیم.