به گزارش تجارت گردان ، در جهان امروزی که تغییرات اجتماعی و دیجیتال با سرعت اتفاق می‌افتد، نسل زد با چالش‌های منحصربه‌فردی مواجه است. یکی از بزرگترین چالش‌ها برای این نسل، دستیابی به استقلال و آزادی در فضایی است که هنوز والدین مفاهیم و ارزش‌های سنتی را به آنها منتقل می‌کنند. این تناقض میان تمایل به استقلال و تأثیرات والدین و جامعه، محیطی پیچیده برای نسل زد به وجود آورده است.

تعادل میان آزادی و محدودیت در نسل زد

با تغییر دیدگاه و سبک زندگی نسل جدید، دسترسی به اطلاعات و منابع برای بچه‌ها بدون محدودیت شده است. این دسترسی نامحدود باعث می‌شود که بچه‌ها تصور کنند آزادی و اختیاراتشان نیز بی‌نهایت است. این وضعیت تعادل بین دنیای واقعی و دنیای مجازی را مختل کرده است.

دسترسی نامحدود به دنیای مجازی و تأثیرات آن بر کودکان چالش‌های زیادی را برای والدین ایجاد کرده است. متأسفانه در ذهن بچه‌ها تصوری از محدودیت‌ها شکل نگرفته و کودکان از سنین کم به استفاده از صفحات نمایش عادت کرده‌اند، بدون اینکه نیازی به یادگیری خواندن و نوشتن داشته باشند.

احساس خوشایند اما غیرواقعی از آزادی بی‌حد و مرز

فضای نامحدود دنیای مجازی به کودکان احساس خوشایند اما غیرواقعی از آزادی می‌دهد که بازگشت به دنیای واقعی و پذیرش محدودیت‌ها را برایشان دشوار می‌کند. این وضعیت مانند راه رفتن روی لبه تیغ است؛ از یک سو، آزادی بیش از حد ممکن است به کودکان آسیب برساند و از سوی دیگر، محدودیت‌های غیرمنطقی می‌تواند به رابطه والدین و فرزندان آسیب بزند.

برای ایجاد تعادل میان آزادی و محدودیت، والدین باید شناخت دقیقی از فرزندان، نیازهای آن‌ها و الزامات دنیای جدید داشته باشند. یکی از بهترین راه‌ها این است که والدین در فعالیت‌های فرزندانشان شرکت کنند و فضای زندگی آن‌ها را بشناسند. این همراهی باعث می‌شود که والدین بتوانند مرزهای منطقی و اصولی برای استقلال و محدودیت فرزندان تعیین کنند.

توصیه به والدین این است که حتماً همراهی با فرزندشان داشته باشند، در عین اینکه آزادی عمل نیز به آن‌ها می‌دهند. بیرون رفتن با دوستان از سن هفت یا هشت سالگی شروع می‌شود و تا سن ۱۸ سالگی ادامه دارد. در سنین هفت تا هشت سالگی همراهی والدین واقعاً ضروری است؛ چرا که کودک هنوز توانایی کافی برای مدیریت شرایط اضطراری ندارد. اگر اتفاقی بیفتد، او ممکن است نتواند خودش را به منزل برساند. بنابراین در این سنین، حضور والدین الزامی است.»

در سنین پایین‌تر، بیرون رفتن با دوستان باید به شکل جمعی انجام شود. برای مثال، چهار نفر از همکلاسی‌ها به همراه چهار نفر از مادرها یا پدرها می‌توانند به کافه یا رستوران بروند یا یک پیاده‌روی آخر هفته را برنامه‌ریزی کنند. این همراهی مستقیم والدین کمک می‌کند تا هم کودکان از فرصت‌های اجتماعی بهره‌مند شوند و هم والدین از امنیت فرزندشان مطمئن باشند.

روابط اجتماعی نسل زد در چارچوب همراهی والدین

با بزرگ‌تر شدن بچه‌ها، والدین می‌توانند نظارت خود را کم‌کم از حالت مستقیم به نظارت غیرمستقیم تغییر دهند. به عنوان مثال، فرزندان می‌توانند در مکان‌های امنی مثل مراکز خریدی که فضای بسته و تحت کنترل دارند، با دوستانشان وقت بگذرانند. در این حالت، والدین می‌توانند در همان فضا حضور داشته باشند، اما دقیقاً کنار فرزندشان نباشند. این رویکرد باعث می‌شود بچه‌ها احساس آزادی و استقلال بیشتری کنند، در عین حال که می‌دانند یک ناظر مطمئن در نزدیکی‌شان حضور دارد.

این حس که یک نفر مراقب آن‌هاست، باعث می‌شود کودکان و نوجوانان کمتر رفتارهای خارج از عرف انجام دهند یا خدای نکرده دچار آسیب شوند. ایجاد این تعادل میان آزادی و نظارت می‌تواند به والدین کمک کند تا در عین رفع نگرانی‌های خود، به نیازهای اجتماعی فرزندانشان نیز پاسخ دهند.

والدین باید با توجه به سن و توانایی فرزندانشان، سطح همراهی و نظارت خود را تنظیم کنند. این فرآیند نیازمند صبر، آگاهی و همراهی تدریجی است. تنها با ایجاد فضایی امن و در عین حال آزاد می‌توان به نیازهای اجتماعی فرزندان نسل زد پاسخ داد و در عین حال از آن‌ها در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت کرد.

راهکارهایی برای مدیریت چالش‌های فشار همسالان و انتخاب‌های اجتماعی فرزندان

فشار همسالان یک واقعیت غیرقابل انکار است که والدین باید آن را به رسمیت بشناسند. در سنین ابتدایی، کودکان بیشتر از معلمان یا خانواده الگو می‌گیرند، اما با نزدیک شدن به سال‌های پایانی ابتدایی و دوران نوجوانی، نقش همسالان بسیار پررنگ‌تر می‌شود؛ گاهی حتی پررنگ‌تر از نقش والدین یا اعضای خانواده. بنابراین، هر برنامه‌ریزی که والدین انجام می‌دهند، باید شامل فعالیت‌های گروهی نیز باشد، زیرا این فعالیت‌ها بستر مناسبی برای آموزش مهارت‌های اجتماعی و فردی به فرزندان است.

یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که در این سن به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند از خطرات دور بمانند، مهارت جرأت‌مندی و توانایی “نه گفتن” است. اگر بتوانیم این مهارت را در فرزندمان تقویت کنیم، آن‌ها در برابر فشار همسالان و موقعیت‌های خطرناک قدرت امتناع و انتخاب صحیح خواهند داشت. بهترین شیوه آموزش این مهارت، شرکت در کارگاه‌های گروهی با حضور همسالان است که می‌تواند در مدارس یا مراکز آموزشی برگزار شود. این روش باعث می‌شود که بچه‌ها در کنار هم و به شیوه‌ای تعاملی مهارت‌های لازم را فرا بگیرند.

اگر کانال ارتباطی بین والدین و فرزندان وجود نداشته باشد، هرگونه تلاش برای کمک به فرزند و راهنمایی او بی‌ثمر خواهد بود. متأسفانه در برخی خانواده‌ها، با رسیدن فرزندان به سن نوجوانی، والدین نقش خود را محدود به تأمین نیازهای مادی می‌کنند و رابطه عاطفی و تعاملی کمرنگ می‌شود. این در حالی است که والدین باید همواره همراه فرزندشان باشند، وارد دنیای او شوند و زمانی را برای گفت‌وگو و شناخت او اختصاص دهند.

برای ایجاد این ارتباط، هر یک از والدین باید حداقل هفته‌ای یک ساعت را به‌صورت اختصاصی و جداگانه با فرزندشان سپری کنند. این زمان می‌تواند شامل فعالیت‌های مشترکی مانند گفت‌وگو، بازی یا حتی یک پیاده‌روی ساده باشد. مهم این است که در این زمان، هیچ‌کس جز والد و فرزند حضور نداشته باشد. چنین تعاملاتی باعث می‌شود که والدین و فرزندان دنیای مشترکی بسازند و از بیگانگی و غریبگی که در برخی خانواده‌ها به‌وضوح دیده می‌شود، جلوگیری شود.