به گزارش تجارت گردان به نقل از خبرگزاری موج، بازار لوازم خانگی در چند سال گذشته با نوسانات شدیدی مواجه بوده و با خروج دو برند کره ای از ایران کمبود عرضه در بازار بیش از همیشه احساس می شود و همین مساله افزایش قیمت ها و دلالی در این بازار را بیشتر کرد، هرچند در چند سال گذشته به گفته مسئولان میزان تولید لوازم خانگی در ایران بیشتر شده و ممنوعیت واردات همچنان وجود دارد، اما هنوز در بازار ایران جنس های خارجی جولان می دهند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری کشور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه هنوز فرهنگ مصرف لوازم خانگی خارجی در ایران حاکم فرماست، گفت: در شرایط کنونی با وجود ممنوعیت واردات لوازم خانگی قاچاق در ایران بسیار زیاد است که با ارز حاصل از قاچاق دارو و سوخت از ایران وارد می شود و از آنجایی که ارزی مورد استفاده از قاچاق دارو و سوخت به دست آمده قاچاقچی ها سود سرشاری می برند. جزئیات گفتگو را در ادامه بخوانید؛

* در حال حاضر بازار تولیدات داخلی لوازم خانگی با رکود مواجه است زیرا قدرت خرید مردم هم پایین آمده از سوی دیگر بسیاری از مردم منتظر واردات لوازم خانگی پس از توافقات احتمالی برجام هستند، آیا این سناریو اتفاق می افتد؟

هر موقع که کشور با کاهش قیمت نفت یا تحریم ها مواجه شده، مسئولان بازار را به روی محصولات وارداتی بستند و گفتند تولید داخلی خوب است اما به محض اینکه تحریم رفع شده دوباره واردات کالاهای خارجی از سر گرفته شده و در شرایط کنونی هم همین اتفاق رخ خواهد داد.

* آیا تولید لوازم خانگی ایران نسبت به قبل از تحریم های اخیر تغییر کرده و چه میزان خودکفایی حاصل شده است؟

بله، در سال های اخیر برای تولیدات لوازم خانگی در ایران جهش رخ داده است، برای نمونه تولید تلویزیون ۴۰ درصد افزایش یافته و در برخی دیگر از محصولات لوازم خانگی افزایش تولید تا ۷۰ درصد هم رشد داشته و همین شرایط باعث شده برخی برندهای داخلی برای فروش محصولات خود تبلیغات هم بکنند و این نشان می دهد که میزان تولید در کشور پاسخگوی نیاز داخلی است و شرکت ها برای فروش محصولات خود باید رقابت کنند زیرا تقاضا کمتر از میزان تولید است.

* آیا وزارت صنعت، معدن و تجارت برای دور جدید همکاری با شرکت های خارجی تمهیدات ویژه ای اندیشیده است؟

بله، در حال حاضر وزارت صنعت، معدن و تجارت تمهداتی برای ورود شرکت های خارجی لوازم خانگی خواهند داشت اما دیگر مانند گذشته نیست و شرکت های تولیدکننده لوازم خانگی باید در ایران سرمایه گذاری داشته باشند و حتی قسمتی از بازار صادراتی خودشان را به ایران بدهند و انتقال تکنولوژی برای تولید باید به صورت عمیق تر و با عرضه ماشین آلات و تجهیزات روز باشد. در واقع اگر همکاری با خارجی ها تنها منجر شود که بازار لوازم خانگی ایران در اختیار آنها قرار بگیرد و با هر تحریمی از بازار ایران بروند برای ایران صرفه اقتصادی ندارد، بنابراین در شرایط کنونی دستورالعمل ها در حال تهیه شدن هستند تا مانع تکرار اتفاقات گذشته شوند.

* ایران در سال های گذشته با همکاری خارجی ها توانسته بود در تامین نیاز داخلی موفق عمل کند اما به یکباره همین خارجی ها بازار بزرگ ایران را ترک کردند. در شرایط کنونی چه سیاست های برای جلوگیری از آسیب بازار و صنعت ایران در زمان نوسانات سیاسی باید بکار گرفته شود؟

شرکت هایی ایرانی که در سال های گذشته طرف قرارداد سامسونگ و ال جی بودند تمام سرمایه گذاری را برای تولید محصولات این شرکت ها در ایران انجام داده بودند، به همین دلیل ال جی و سامسونگ بعد از تحریم ها به راحتی از کشور خارج شدند و شرکت های ایرانی هم متضرر شدند، از این رو در همکاری های بعدی با این شرکت ها باید سهمی در سرمایه گذاری مشترک داشته باشند و ماشین آلات هم با تکنولوژی های جدید جایگزین کنند؛ زیرا ماشین آلات قبلی ممکن است کارایی لازم را نداشته باشند و اگر قرار باشد یک شرکت کالای ساخته شده به بازار ایران بیارد، قطعا همسو با سیاست های کلان کشور نخواهد بود.

* آیا اندازه بازار ایران می تواند به عنوان یک مشوق برای سرمایه گذاری شرکت های خارجی در صنعت لوازم خانگی در شرایط کنونی باشد؟

جمعیت کشورهای همسایه بدون ترکیه جمعیتی به اندازه ایران دارند به همین دلیل در خاورمیانه ایران جزو بازارهای خوب لوازم خانگی است و بسیاری از تولیدکنندگان خارجی به دنبال ورود به بازار ایران هستند اما بدون سرمایه گذاری این مساله ممکن نیست.

* در حال حاضر ترکیه توانسته از شرایط موجود ایران و فضای اقتصادی داخلی که دارد برای جذب سرمایه گذاران خارجی استفاده کند و امروز می بینیم که بسیاری از شرکت های بزرگ لوازم خانگی در دنیا سایت های تولید خود را به این کشور منتقل کرده اند، در شرایط کنونی به جز تحریم ها چه مزیت های در کشور ترکیه در مقایسه با ایران برای سرمایه گذاران وجود دارد؟

در بخش کسب و کار ایران رتبه ۱۲۸ را در دنیا دارد اما ترکیه رتبه ۵۵ است، هرچند ایران از نظر انرژی و کارگر ارزان قیمت، مزیت های بالاتری نسبت به ترکیه دارد اما قوانین و مقررات دست و پاگیر باعث شده که سرمایه گذاری خارجی در ایران به سختی قابل اجرا باشد و بسیاری از شرکت ها برای تامین تقاضای خاورمیانه به سمت سرمایه گذاری در ترکیه بروند، از این رو در شرایط کنونی همزمان که خواستار افزایش سرمایه گذاری خارجی ها در ایران هستیم از دولت هم می خواهیم که قوانین و مقررات را برای سرمایه گذاران خارجی تسهیل کند، زیرا اگر امروز ترکیه در زمینه تولید و توزیع لوازم خانگی موفق بوده به دلیل جذب سرمایه گذاری خارجی است و این کشور موفق شده در سال های اخیر چند برابر ایران، تولید و صادرات داشته باشد در حالی که انرژی و کارگر این کشور خیلی گرانتر از ایران است.

* با توجه به مشکلات کنونی اقتصاد ایران آیا در دولت بعدی حذف بروکراسی اداری و موانع کسب و کار اجرایی می شود؟

یکی از عواملی که در مناظره های کاندیداهای ریاست جمهوری هم مغفول مانده چگونگی جذب سرمایه گذار خارجی و رفع بروکراسی و محدودیت ها برای فعالیت کارآفرینان در کشور است، در شرایط کنونی هزینه کارگر در ایران حتی ارزانتر از چین است و حقوقی که کارفرمایان ایرانی به کارگران می دهند با این شرایط اقتصادی بسیار ناچیز است، با این حال از این ظرفیت ها برای جذب سرمایه استفاده نمی شود.

* تبعات بروکراسی اداری و موانع کسب و کار برای جذب سرمایه گذاری در کشور چیست؟

در حال حاضر سخت کردن شرایط کار باعث شده که سرمایه گذار خارجی به جای ایران به ترکیه برود که انرژی ندارد و قیمت بنزین آن ۲۰ برابر ایران است و همین شرایط باعث شده کارگر ایرانی هم بیکار باشند و کالاهای ساخته شده خارجی از ترکیه و … با چندبرابر قیمت وارد بازار ایران شود.

* در حال حاضر میزان تقاضا برای لوازم خانگی خارجی در ایران چقدر است؟

در حال حاضر در ایران هر نیم ساعت بیش از ۱۰۰ کالای قاچاق لوازم خانگی فروخته می شود که نه هزینه عوارض و نه مالیات می دهند در شرایطی که تولیدکننده داخلی باید چند جور مالیات و عوارض گمرکی و … بپردازند.

* تلویزیون یکی از کالاهای پرمصرغ در کشور است میزان تنوع تولیدات داخلی و وضعیت کیفیت آنها چگونه است؟

در شرایط کنونی ۱۳۲ مدل تلویزیون با کیفیت های خوب در در بازار ایران تولید می شود که نسبت به قبل تولیدات داخلی رشد قابل ملاحظه ای داشته، هرچند ممکن است برخی محصولات از نظر کیفی عقب تر از برندهای خارجی باشند.

* در شرایطی که ادعا می شود ایران در تولید لوازم خانگی پیشرفت زیادی داشته اما شاهد ورود قاچاق لوازم خانگی در کشور هستیم دلیل این مساله چیست؟

لوازم خانگی قاچاق به دو دلیل در ایران بیشتر به فروش می رود، نخست اینکه از گذشته به مردم تلقین شده که کالای خارجی بهتر از کالای داخلی است، دوم اینکه ۳۰ درصد از قیمت تمام شده محصولات مربوط به مالیات، تعرفه و … است که همین مساله باعث گران شدن تولید در کشور شده و محصولات ایرانی نتوانند با نمونه های خارجی رقابت کنند. با این حال در شرایط کنونی چاره ای جز این نیست که حاکمیت راه قاچاق لوازم خانگی را ببندند و اگر قرار باشد محصولی خارجی وارد بازار ایران شود از طریق مبادی رسمی و پس از پرداخت مالیات و تعرفه گمرکی و … باشد.

* برخلاف ادعای برخی کارشناسان که می گویند گرانی ارز میزان قاچاق کالا را کاهش داده اما شما می گویید میزان قاچاق لوازم خانگی زیاد است دلیل این مساله چیست؟

یکی از سوالات ما از بانک مرکزی این است که ارز لوازم خانگی از کجا تامین می شود و این ارزی که به قاچاقچی می رسد از کجا می آید؟ و چرا ارزی که به تولید کننده می رسد بسیار گرانتر از ارزی است که به قاچاقچی می رسد؟ در شرایط کنونی کالاهای مانند دارو و … از ایران به خارج قاچاق می شوند و از ارز این کالاها برای واردات قاچاق لوازم خانگی استفاده و همین کالا وارد بازار ایران می شوند و قاچاقچی از دو سر سود می کند یعنی هم از طریق قاچاق دارو و … که شامل ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تولید هستند و هم از طریق قاچاق لوازم خانگی به ایران! از طرف دیگر سوخت هم از ایران قاچاق می شود و با پول آن تلویزیون و … که حمل راحت تری دارند وارد می شود.

* با توجه به اینکه می گویید ارز قاچاق لوازم خانگی با فروش سوخت و دارو از بازار مبدا ایران به دست می آید، مبادی اصلی قاچاق لوازم خانگی به ایران بیشتر کجاست؟

در شرایط کنونی پس از اینکه سوخت و دارو در مرزهای شرقی و غربی فروخته شد با ارز آن از مرزهای جنوبی و غرب کشور لوازم خانگی واردات می شود و هر روز در کانال های تلگرامی و حتی از طریق پیامک تبلیغات فروش این کالاها به ایرانی ها معرفی می شوند و آنها می تواند به راحتی کالای قاچاق خریداری کنند.

* هم اکنون چه میزان از لوازم خانگی مصرف داخل ایران از طریق قاچاق تامین می شود؟

آمار دقیقی از قاچاق در دست نیست، اما در حال حاضر ۲ میلیون ۲۰۰ هزار دستگاه در سال مصرف تلویزیون است و یک میلیون و ۲۰۰ هزار تلویزیون در بازار داخلی تولید و مابه التفاوت آن از طریق قاچاق تامین می شود که دقیقا تر بیش از ۷۰۰ هزار دستگاه تلویزیون به کشور قاچاق می شود. اما یخچال به دلیل اینکه حجیم است میزان قاچاق آن نسبت به تلویزیون کمتر است.

* هم اکنون تولیدات لوازم خانگی داخلی در ایران چه مزیتی دارد که تولیدکننده باید آنها را به کالای قاچاق ترجیح بدهد؟

یکی از دلایلی که برخی کالاهای ایرانی بهتر هستند به دلیل گارانتی داشتن و تامین قطعات برای آن ها مدت ۱۸ ماهه است اما کالای قاچاق گارانتی ندارد و فقط مزیت هایی برای فروشنده ها دارد. در واقع در شرایط کنونی می بینیم که فرد کالای قاچاق به اسم محصول ژاپنی خریده و بعد که خراب شده و تعمیرکار آن را باز کرده دیده که محصول مربوط به یک برند دست دوم در کشور دیگری است و خیلی بی کیفیت است.

* بسیاری از مردم می گویند لوازم خانگی جزو آن دسته از کالاهاست که با گرانی دلار بیش از حد گران شده است و باید قیمت آن تعدیل شود نظر شما در این باره چیست؟

بعد از افزایش قیمت دلار قیمت همه کالاها بالا رفت اما به نسبت سال ۹۶ که ارزش پول ملی کاهش یافت قیمت لوازم خانگی بالا رفته به اندازه خودرو رشد نداشته است، در واقع وقتی بازار رقابتی باشد شرکت ها نمی توانند قیمت محصولات خود را خیلی بالا ببرند در شرایط کنونی به دلیل اینکه شرکت های زیادی در تولید خودرو نداریم و میزان تولید هم بسیار کم است افزایش قیمت خودرو بیشتر بوده، از طرف دیگر رشد قیمت در لوازم خانگی مانند خودرو نبوده زیرا قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته و هم قیمت لوازم خانگی هم رقابتی تر بوده است.

* وزارت صنعت، معدن و تجارت مدعی است که بخش عمده ای از قطعات لوازم خانگی در ایران داخلی سازی شده، آیا این داخلی سازی دلیلی بر ضرورت کاهش قیمت لوازم خانگی ایرانی نیست؟

در شرایط کنونی در تلویزیون پنل آن وارداتی است و در مجموع بیش از ۲۰ درصد از قطعات آن وارداتی است و برخی محصولات دیگر مانند یخچال که برخی فکر می کنند که فولاد و پتروشیمی آن در داخل تامین می شود و نباید خیلی تغییر قیمت می داشت کاملا در اشتباه هستند، زیرا قیمت این محصولات داخلی متناسب با نرخ دلار و فوب خلیج فارس بالا رفته است.

* چه فاکتوری می تواند کاهش قیمت لوازم خانگی داخلی را در شرایط کنونی به همراه داشته باشد؟

اگر قیمت ارز کاهش پیدا کند تولیدکننده های لوازم خانگی می توانند قیمت تمام شده را کاهش دهند، زیرا از یک طرف می توانند تیراژ تولید را افزایش دهند و همین مساله باعث شده قیمت محصولات در بازار بیشتر شود. به طور قطع با کاهش قیمت ارز، قدرت خرید مردم هم بالا می رود و همین مساله هم می تواند روی تقاضا هم تاثیر بگذارد اما مساله اینجاست که هنوز اما و اگرهای زیادی درباره کاهش تورم و نرخ ارز وجود دارد.

* در سال های گذشته بسیاری از تولیدکننده های ایرانی برای فروش محصولات خود مجبور بودند از هر ترفندی استفاده کنند اما در حال حاضر به دلیل حذف رقبای خارجی بدون دغدغه محصولات خود را عرضه می کنند، نظر شما در این باره چیست؟

سال ۹۶ کالای لوازم خانگی با جایزه فروخته می شد و حتی کمپین هم برگزار می کردیم تا محصولات داخلی فروش بروند اما در این چند سال گذشته با افزایش تورم و … شرایط تغییر کرده است.

* آیا درست است که می گویند میزان تقاضا برای خرید برخی کالاهای لوازم خانگی در سال های اخیر به شدت کاهش یافته است؟

پس از شیوع ویروس کرونا در ایران میزان تقاضا برای خرید تلویزیون در ایران بالا برد، زیرا محدودیت ها باعث شد که عده ای وقت خود را صرف تلویزیون دیدن کنند.